I Międzynarodowe Triennale Rysunku Studentów Wyższych Szkół Artystycznych

      I Międzynarodowe Triennale Rysunku Studentów Wyższych Szkół Artystycznych organizowane przez Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach jest kontynuatorem wcześniejszych konkursowych Ogólnopolskich Przeglądów Rysunku, realizowanych w latach 1979 – 1996 przez ówczesną katowicką Filię krakowskiej ASP. Te pierwsze konfrontacje, zamknięte w formule biennale, dawały pogląd na miejsce dyscypliny w doświadczeniu twórczym i na jej rolę w programach uczelni, a od strony artystycznej pokazywały nam szerokie spektrum wypowiedzi autorów zawieszonych pomiędzy dyktatem uczelni a wolnością kreacji. Prezentowały kondycję rysunku zdominowanego figuracją i myśleniem akademickim, ale ujawniały też, jakże cenne, propozycje tych, którzy nie bali się przekraczać granic w poszukiwaniu własnego autorskiego śladu, wyzwalając się z „wpływu otoczenia”. Obie postawy w całości budowały spektakl nobilitujący medium, tworząc infrastrukturę dyscypliny, jej możliwości rozwoju w każdej indywidualnej strategii.

       Obecne Triennale jest także konsekwencją międzynarodowych przeglądów rysunku wyższych uczelni artystycznych: „Figurama”, w której uczelnia katowicka bierze udział od 2006 roku, i które stały się, w takiej panoramie odrębności kulturowych, doskonałym potwierdzeniem „trwałej obecności” medium w twórczej inicjacji.

       Dzieło sztuki nie istnieje bez adresata, rysunek nie istnieje bez konfrontacji. Każde takie porównania i przeglądy nobilitują dyscyplinę, sumują się na jej wielostronny obraz. Rysunek otwiera nowe przestrzenie, nowy sposób bycia, odcina się od swych dawnych uzależnień (funkcji usługowych), tworząc własną alternatywę. Ewoluuje od lat, zmienia swój kształt nie zmieniając swej podmiotowej roli w każdym twórczym artefakcie. Jako fundament dzieła w każdej z dyscyplin rozpoczyna, kształtuje i uwiarygadnia sens artystycznego zamierzenia. Sam broni się swą pojedynczością, świadomością decyzji pierwszych, decydujących o formalno-ideowej metamorfozie dzieła.

       Zainteresowania rysunkiem w środowisku akademickim w ostatnich latach, mierzone przeglądami („Figurama”, MTRS), wystawami problemowymi („Obszary rysunku. Katowice-Poznań” 2012, 2013), sympozjami („Obecność linii. Punkt wyjścia”, Wrocław 2009, „Przestrzeń realna – przestrzeń kreacji”, Gdańsk 2011, 2012, 2013) przyczyniły się do wzmacniania wizerunku medium, do jego progresji artystycznej. Obecny przegląd potwierdził kreacyjne możliwości rysunku i zdolność dyscypliny do budowania własnego scenariusza. Podobnie jak „Figurama” pokazał przewagę jakościową prac z Polski nad rysunkiem prezentującym inne narodowości. Wybór rysunków do wystawy jak i decyzje Jury wyróżniające dzieła potwierdziły tę właściwość. Różnica w spojrzeniu na dyscyplinę polega na traktowaniu jej w własnych programach i w świadomości nadawców w sposób absolutnie autonomiczny, a końcowy efekt podmiotu daleko wybiega poza czysty zapis emocjonalny, nosząc w sobie cechy projektu i autorskiego przesłania.

       Triennale, w masie różnorodnych spojrzeń przekraczających pierwowzór natury, ujawnia nam potencjalne możliwości formotwórcze rysunku, zdolność do przekraczania kolejnych granic i stawianych wyzwań, zachowując przy tym magiczną siłę autorytetu ołówka i zwykłej kartki papieru. Janusz Karbowniczek