W drodze do zrozumienia ("Ekonomia. Instrukcja obsługi", Ha Joon Chang)

Żyjemy w trudnych i specyficznych czasach. Okres kryzysu, ale nie tego dotyczącego nauk humanistycznych, dał nam porządnie popalić. Załamanie rynku finansowego doprowadziło do bankructwa wielkich korporacji i państw. Naturalną potrzebą człowieka jest chęć zrozumienia genezy tych wydarzeń i tu – niestety – obywatel spotyka się z niemożliwym do przejścia eksperckim murem. Ekonomiści bronią swoich tajemnic niczym zaprawione w bojach psy rasy uznawanej za agresywną.

Na szczęście nie wszyscy. Wciąż można trafić na osoby, które chętnie podzielą się swoją wiedzą, ale także pomogą zrozumieć zawiłości danej dziedziny nauk. Kimś takim jest Chang Ha-Joon. Miałem przyjemność przeczytać 23 rzeczy, których nie mówią ci o kapitalizmie, a teraz sięgnąłem po jego kolejną – równie interesującą – książkę. Ekonomia. Instrukcja obsługi. Jak sam tytuł wskazuje, koncentruje się na wyjaśnianiu zasad rządzących ekonomią. Ciekawe jest to, że autor nie prezentuje tej dziedziny nauki jako wszechwiedzącej i nieomylnej, raczej skupia się na pokazaniu, że w jej obrębie ścierają się różne koncepcje. Panują w niej określone mody, które nie zawsze dobrze opisują mechanizmy obserwowanego przez nas świata. Chang Ha-Joon wyraźnie zaznacza, że ekonomiści też się mylą, że nie mają licencji na prawdę.

Ekonomia... ma jasną konstrukcję i została napisana w przejrzysty sposób. Autor prezentuje różne teorie, które wpływają na sposób postrzegania świata z punktu widzenia ekonomii, a następnie opisuje znaną nam rzeczywistość. Dużo uwagi poświęca takim problemom jak nierówność, bezrobocie, bankructwa, pisze także o występowaniu kryzysów finansowanych oraz o państwowych ingerencjach na wolnym rynku. Przeczytanie tej książki pozwala na zrozumienie, o czym mówią eksperci. Poza tym lektura Ekonomii... daje możliwość dostrzeżenia tego, czym eksperci nie chcą się podzielić. Dlatego nie mogę polecić tej książki osobom ślepo wierzącym w niewidzialną rękę rynku. Dla takich czytelników sposób potraktowania nowoczesnego kapitalizmu jako systemu niedoskonałego może wywołać szok i niedowierzanie, co prawdopodobnie sprawi, że autor zostanie okrzyknięty wstrętnym lewakiem, który na niczym się nie zna.

Pozostałe osoby, szczególne te pragnące zdobyć wiedzę oraz poszerzyć swoje rozumienie współczesności, powinny koniecznie sięgnąć po tę książkę! Jest to pozycja obowiązkowa dla wszystkich piszących o kulturze, społeczeństwie lub polityce. W przeciwnym razie pozostaje się w sferze domysłów lub – co gorsza! – jest się na łasce wszechwiedzących i nieomylnych ekspertów. Lektura Ekonomii… pozwala na bardziej świadome poruszanie się wśród problemów nowoczesnego świata. 

Adrian Jaworek

Ekonomia. Instrukcja obsługi 
Ha Joon Chang
Krytyka Polityczna, czerwiec 2015