O Czerwonej Chmurze „Serce wszystkiego co istnieje” Tom Clavin, Bob Drury (recenzja)

Legenda Czerwonej Chmury przez długi czas podtrzymywana była przez popkulturę. W wielu filmach i bajkach to właśnie on stawał się największym wrogiem amerykańskiej kawalerii. Najsłynniejszy wódz Siuksów nigdy jednak nie doczekał się oficjalnej biografii… Aż do dzisiaj.

Serce wszystkiego co istnieje Toma Clavina i Boba Drury to coś więcej niż biografia słynnego wodza plemienia Siuksów Czerwonej Chmury. Nie można jednak zaprzeczyć, że to właśnie on stanowi główną postać ich książki, a celem autorów było utrwalenie historii tej niezwykłej postaci. Dzięki niej legenda Czerwonej Chmury zyskała pewien rys narracyjny i chronologię. Chciałoby się także powiedzieć, że w końcu zebrała najważniejsze fakty z życia indiańskiego wodza. Jednak źródła, którymi posługiwali się autorzy nigdy nie dadzą całkowitej pewności. Jak to się jednak zwykło mówić, w każdej legendzie leży ziarnko prawdy.

W książce Clavina i Drury’ego śledzimy Czerwoną Chmurę od najmłodszych lat. Słuchamy legend o jego narodzinach, jesteśmy światkami jego dojrzewania jako wojownika, nauki i powolnego, lecz sukcesywnego zdobywania coraz większej władzy w plemieniu. Razem z jego historią możemy poznać życie amerykańskich Indian, ich podział i ciągłe walki, ich obyczaje i codzienne życie na prerii. Poznajemy także system wartości, a także stosunek do Amerykanów, który na przestrzeni lat zmieniał się wielokrotnie. Raz byli oni skorzy do współpracy z kolonizatorami, a raz gotowi do walki na śmierć i życie. W przeciwieństwie do nich Amerykanie od początku do końca mieli jeden cel – pozbycie się Indian. Tylko sposoby i szybkość w dotarciu do celu się zmieniała.

W latach 60. XIX wieku doszło w końcu do otwartej wojny z Indianami. Żadni kolonizatorzy nie mogli przedrzeć się przez terytorium Indian. Amerykanie tracili kolejne forty. Kulminacją tych wydarzeń była tzw. masakra Fettermana – bitwa wygrana przez Indian, która ostatecznie przypieczętowała sławę Czerwonej Chmury. Jednak jak wiemy z historii los Indian dopełnił się w rezerwatach na jałowych ziemiach Ameryki środkowej i zachodniej. Jak do tego doszło? O tym już doczytacie sami.

Czerwona Chmura był nie tylko świetnym wojownikiem, ale także strategiem i dyplomatą. Dobrze znał potęgę Amerykanów i dobrze wiedział jaki los czeka jego współplemieńców. Siuksowie jednak są ludem honorowym i dumnym, dla których wojna i pojedyncze potyczki nie są jedynie drogą do celu, lecz także sposobem życia. Siuksowie byli najbardziej agresywnym i bitnym plemieniem. Makabryczny sposób walki z pewnością przyczynił się do budowania ich legendy. 

Autorzy książki nie skupili się jednak tylko na Czerwonej Chmurze. Tłem dla ich historii stała się regularna wojna amerykańsko-indiańska, a autorzy postarali się także o to, aby naświetlić szerszy kontekst tych wydarzeń. Dzięki temu poznajemy nie tylko szczegóły z biografii wodza Siuksów, ale także życie XIX-wiecznych amerykańskich żołnierzy, politykę władzy centralnej, jej strukturę, a także biografię najsławniejszych oficerów.

Za źródła do napisania tej książki posłużyły autorom pamiętniki oficerów, żon oficerów, a także wielu innych osób, które miały okazje być w centrum wydarzeń. XIX-wieczna moda na pamiętnikarstwo, jak wspominają autorzy, pomogła a zarazem utrudniła im poszukiwanie faktów. Mieli oni ogromną ilość materiałów, jednak wyłuskanie z nich istotnych dla książki informacji z pewnością nie należało do spraw najprostszych. Autorzy musieli zmagać się także z czystą manipulacją faktami, mającą na celu wyczyszczenie honoru niektórych oficerów, a także bardzo subiektywnym spojrzeniem na niektóre sytuacje. Najważniejszym jednak źródłem stał się dla nich pamiętnik Czerwonej Chmury, który także posiada własną legendę. Gorąco zachęcam do jej poznania, a także paru innych, o których możecie przeczytać w książce Serce wszystkiego co istnieje.

Tom Clavin, Bob Drury, Serce wszystkiego co istnieje

Wydawnictwo Czarne, 2017