Powieść bardzo współczesna („Masakra”, Krzysztof Varga)

Masakra jest powieścią nie tyle drogi, co powieścią podróży. Podróży w głąb Warszawy, która skupia – jako stolica – cały brud kraju. Nie sposób się więc dziwić, że główny bohater – ta współczesna karykatura Odyseusza – przemierza miasto pijany. Wyrusza, pchany okolicznościami. Nie może odnaleźć ani telefonu, ani portfela. Żona i dzieci… też nie wiadomo, gdzie są, więc ratunku dla kaca szuka poza domem.

Stefan wyrusza w głąb Warszawy i warszawiacy, czytając Masakrę, znajdą wiele smaczków dla siebie. Nie jest to jednak powieść tylko dla nich. Stefan spotyka kolejne osoby, które wręcz nachalnie wygłaszają swoje poglądy na tematy najróżniejsze, ale najczęściej dotyczące Polski.

Polska – choć każdemu wydaje się, że wie, co skrywa się pod tym słowem – w Masakrze okazuje się jakaś niejednolita, czasami kiczowata niczym wrak samolotu, który w rocznicę Powstania Warszawskiego, ma pojawić się na ulicach stolicy. Czasami…

To zależy, z kim akurat Stefan – nie potrafiący wyjść z ciągu – rozmawia. Z Prezesem, Poetą? Z pomnikiem Prusa?

W Masakrze pojawiają się właściwie wszystkie ważniejsze publicystyczne tematy ostatnich lat. To powieść – pod tym względem – bardzo współczesna. Czasami można nawet odnieść wrażenie, że Varga – przygotowując ją – grzebał w czeluściach Warszawy, zaglądał w najmroczniejsze jej zakątki, tylko po to, aby znaleźć specyficzne światopoglądy. Nie jest tu ważne, co głoszą korony, ale co słychać w poszyciu. Co mają do powiedzenie patolodzy, niedoceniani poeci, nacjonalistyczny prorok, starzy znajomi oraz… literatura.

Masakra to powieść, w której odwołań literackich odnajdziemy sporo. A to Świetlicki, a to Gombrowicz. Zdarzy się Broniewski, wspomniany już Prus, a nawet Biblia. I na tej liście oczywiście się nie kończy.

I nie kończą się – na powyżej wymienionych – tematy powieści Vargi. Masakra to taki współczesny tygiel. Taki kalejdoskop z różnobarwnymi szkiełkami, do którego warto zajrzeć, bo jest wariacją na temat świata, który nas szczelnie otacza.

Masakra

Krzysztof Varga

Wydawnictwo: Wielka Litera

data wydania: 2015

liczba stron: 544