Muzyka

Akordy gitarowe - szkoła przetrwania odcinek 1

Rozpoczynasz swoją przygodę z gitarą? Chwyty barowe, molowe, tercje małe, tercje wielkie kwinty, interwały... - co to wszystko znaczy? Odrobina teorii na początek. Zaczynamy!

 

Odkąd udzielam się na Wywrocie, zauważyłem duże grono aktywnych twórczo gitarzystów. Fakt godny uwagi, w końcu gitara to chyba najpopularniejszy instrument muzyczny. Równolegle z ilością w parze idzie powtarzalność pytań i wątpliwości związanych z instrumentem. Dlatego na tyle, na ile potrafię chciałbym wspomóc początkujących i rozwijających się gitarzystów odrobiną własnej wiedzy.


Zanim jednak zacznę, chciałbym wyjaśnić kilka podstawowych kwestii. Przede wszystkim notacja - wykorzystam jednorazowo zapis nutowy. Wiem że jest duże grono gitarzystów, którzy nie rozumieją, czy wręcz nie noszą się z zamiarem podjęcia choć próby zrozumienia tej klasycznej notacji. Sam zaczynając przygodę z gitarą miałem do nut stosunek skrajnie negatywny, jednak z czasem okazało się jak bardzo pomagają. Chyba każdy musi trafić na swój czas. Dlatego też będę posługiwać się diagramami w formie tabulatur, które wydają się bardziej zrozumiałe początkującym.


Dwa - interwały. O szczegółach za chwilę, apeluję tylko o odrobinę wysiłku - zrozumienie tej kwestii jest podstawą do samodzielności w budowie akordów. W końcu o wiele łatwiej będzie Wam pomyśleć 20 sekund i zbudować szukany akord niż pytać na forum i czekać 2 dni na odpowiedź.


Trzy - odrobina teorii. Postaram się maksymalnie ograniczyć jej ilość, jednak podstawowe wiadomości są nie do ominięcia, i musimy przez nie przebrnąć.
Odważnych i żądnych wiedzy gitarowej zapraszam do dalszej lektury.

Nutowy punkt wyjścia - gama C-dur. Jest to najprostsza w budowie i najczęściej stosowana w uczeniu podstaw gama, więc wykorzystajmy ją.

 

Jak widać, jest to podstawowy zasób dźwięków do wykorzystania. Na gryfie gitary prezentują się kolejno:

E -------------------------
H -----------------0-1---
G ------------0-2--------
D ----0-2-3--------------
A --3----------------------
E --------------------------
c1... ... c2

w związku z tym, że struny są podpisane i gama C-dur już za nami, zakładam że każdy będzie w stanie znaleźć potrzebne dźwięki w innych miejscach gryfu, oczywiście na początek w zakresie dajmy na to, do 5 progu, wyższe pozycje bywają problematyczne, ale wszystko w swoim czasie.

 

Każdy dźwięk możemy obniżyć stosując bemol (znak "b"), wówczas dodajemy do nazwy końcówkę „s" lub „es", np. struna G próg 2 - dźwięk A, próg 1 - dźwięk As, analogicznie C -Ces, D - Des, E- Es i tak dalej. Wyjątkiem jest H, obniżone nazywamy „B".

 

Dźwięki można też podwyższyć, stosując krzyżyk „#", nazwa zmienia się dodając „is": struna G próg 2 - dźwięk A, próg 3 - dźwięk Ais, F-Fis etc

 

W tym miejscu trafiamy na podstawowy problem- przecież dźwięk Fis i Ges brzmi dokładnie tak samo, po co więc dwie nazwy?

 

Owszem, jest to ten sam dźwięk, jednak problem pojawia się w notacji, która ma ogromne znaczenie w budowie akordów i nie tylko.

Problem ten rozwiąże się gdy poznamy kilka podstawowych interwałów:
(interwał - odległość między dwoma dźwiękami, każdy ma swoje charakterystyczne brzmienie)

sekunda mała - odległość 1 progu, np. C - Des, D-Es, E-F
sekunda wielka - odległość 2 progów, np. C - D, D - E, E - Fis
tercja mała - odległość 3 progów, np. C - Es, D - F, E - G
tercja wielka - odległość 4 progów, np. C - E, D - Fis, E - Gis
kwarta czysta - odległość 5 progów, np. C - F, D - G, E - A
kwinta czysta - odległość 7 progów, np. C - G, D - A, E - H

pomijam na dzień dzisiejszy tryton (odległość 6 progów) oraz większe interwały, omówimy je gdy jasne staną się podstawy tematu budowy akordów.

 

Wróćmy do problemu nazw dźwięków, porównując poszczególne interwały z zapisem nutowym - okazuje się że sekundy zawsze w zapisie leżą w zależności kolejnej linii i pola, tercje - na kolejnych liniach lub kolejnych polach, a kwinty zawsze na co drugiej linii lub co drugim polu.
Wynika z tego, że odległość np. G - H zawsze będzie tercją wielką, G - B będzie tercją małą, natomiast jeżeli w odniesieniu do G postawimy krzyżyk przy A, to osiągniemy najwyżej sekundę zwiększoną (podwyższając sekundę która już jest wielka :) ).

Jakie to ma znaczenie?

 

Czas na podstawową zasadę budowy akordów - akordy buduje się tercjowo.

Potrzebujemy więc umieć nazwać potrzebny dźwięk, aby wiedzieć jak go użyć.
Aby zbudować akord durowy (wesoły), potrzebujemy prymę (dźwięk podstawowy), tercję wielką od prymy oraz tercję małą od tercji wielkiej - zauważmy że to kwinta od prymy.
Przykłady: C - E - G, E - Gis - H, A - Cis - E

Aby zbudować akord mollowy (smutny) potrzebujemy prymę, tercję małą i tercję wielką od małej - znów suma tercji daje nam kwintę od prymy.
Przykłady: C - Es - G, E - G - H, A - C - E

Inaczej mówiąc - potrzebujemy prymy, tercji odpowiedniej dla trybu akordu (dur lub moll) oraz kwinty.

 

Zbudowanie akordu durowego z nazewnictwem, dajmy na to, G - Ais - D spowoduje że zabrzmi akord mollowy, ale błąd zapisu spowoduje zaburzenie tonacji w zapisie. Zauważmy przecież, że z samego zbioru dźwięków gamy C-dur możemy zbudować C-dur, d-moll, e-moll, F-dur, G-dur, a-moll. Akord od dźwięku H tymczasowo pominiemy.


W tych akordach tercjowa budowa sprawdza się idealnie, nie potrzebujemy utrudniać sobie życia stosowaniem znaków krzyżyka i bemola, wystarczy pamiętać o interwałach.

Jeśli już potrafimy określić precyzyjnie jakie dźwięki są nam potrzebne, wystarczy złapać je na gryfie i zagrać. Oczywiście kwestią wyczucia słuchowego jest, czy dany chwyt nam się podoba czy nie, dźwięki mogą się dublować, być rozmieszczone na kolejnych strunach lub nie, w dowolnej pozycji na gryfie i tak dalej. Jeśli uważasz że brzmi dobrze to korzystaj !

 

Oto kilka przykładów dla C -dur:

E -----0------------  E --------3---------- E ------------------- E ------12---------
H -----1------------- H --------5---------- H ------------------- H ------13---------
G -----0------------- G --------5--------- G ------------------ G ------12---------
D -----2------------- D --------5---------- D --------5----------- D -------10--------
A -----3------------- A --------3----------- A --------7----------- A -------------------
E ------------------   E ------------------- E --------8----------- E -------------------


Jak widać, możliwości są różne, wiele zależy od Waszej inwencji i słuchu.
Myślę, że po uważnej analizie każdy da sobie radę w budowie trudniejszych Fis-dur czy es-moll, kwestia praktyki.

 

Chętnie odpowiem na wszelkie pytania, najprościej chyba będzie jeśli wykorzystamy w tym celu możliwość komentarza.

Drobna podpowiedź na koniec - oto kilka gotowych schematów do szukania poszczególnych interwałów - jednak nie polecam ograniczania się do nich, uznajmy je jako podstawę do dalszego rozwoju:

przykładowe
tercje małe tercje wielkie kwinty
E------------------ -E------------------------------  E--------------------------5--
H------------------- H-----------------2-----------  H------------------------3----
G-----------------   G-------1-------2------------- G------------------------------
D----1------------  D-----2------------------------  D----------------5------------
A--3-----------3---A---------------------------2--  A----4---------3--------------
E------------5----- E-------------------------3----  E-2--------------------------

C-Es      A-C        E-Gis   A-Cis G-H       Fis-Cis C-G     D-A


Mam nadzieję, że się nie przestraszycie materiału i skorzystacie z kolejnych części akordowej szkoły przetrwania, pozdrawiam!

Luc3k

Luc3k

37 z mało znaczącego miasteczka gdzieś w śląskim, PL.
10 artykułów 12 komentarzy
Nie dość, że muzykant, to jeszcze ma na to papier.
Ministerstwo Muzyki


Dodaj komentarz anonimowo lub zaloguj się
 
Znaleziono 56 komentarzy. Poniżej ostatnie 25.
Zulka
Zulka 27 kwietnia 2009, 21:01
Artykuł bardzo dobry chociaż połowy z tego nie rozumiem ale to pewnie dlatego że na gitarze gram dopiero rok : /
rossi
rossi 4 maja 2009, 17:25
I tak najważniejszy jest słuch i talent . Bez żadnej teorii,bez żadnej szkoły można zostać znanym muzykiem. Pod warunkiem że ma się talent. Tego się już nie da nauczyć
lucus
lucus 6 maja 2009, 18:02
To prawda, ale dla pewnego usystematyzowania warto troszke teorii przyswoic. Opisalem w poprzednim komentarzu przypadek pewnego mlodego czlowieka i powiem tak- czasem lepiej cos wyczytac, zrozumiec i zagrac, a potem sie rozwijac dalej, niz zagrac przez przypadek cos co juz dawno zostalo nazwane i potem pol roku cieszyc sie swoim "wielkim odkryciem".
... 8 maja 2009, 17:00
Mi się bardzo podoba i wszystko rozumiem, a gitarzystka ze mnie początkująca. Chociaż domyślam się, że przyczyną tego jest fakt, że gram od 5 lat na pianinie i takie pojęcia nie są mi obce. Tym, którzy nie rozumieją nic innego nie mogę poradzić nic innego jak to, żeby udali się do profesjonalnego nauczyciela. Tak jak mówi Lucus czytając taki tekst trudniej jest zrozumieć niż słuchając kogoś na żywo...
darson67 4 czerwca 2009, 09:37
podziwiam kolegę Łukasza za wytrwałość! dobrze,że są jeszcze tacy altruiści! proponuję, żebyś wytłumaczył,jak nastroić dobrze gitarę, bo bez tego żaden akord nie będzie brzmiał dobrze. poza tym wytłumacz mi, proszę ,dlaczego akordy narysowane są odwrotnie,tzn. "do góry nogami", że się tak wyrażę? grałem kiedyś trochę i teraz próbuję sobie przypomnieć dawne ,dobre czasy...
lucus
lucus 5 czerwca 2009, 18:46
Narysowane sa standardowo, przynajmniej nie spotkalem sie dotad z innymi tabulaturami :)
Poloz gitare poziomo na kolanach, wtedy uklad strun jest jasny i czytelny, no chyba ze jestes leworeczny i grasz "odwrotnie" :)
O strojeniu rzeczywiscie mozliwe ze cos napisze, tyle ze w czasach wszechobecnych tunerow malo ktory gitarzysta-hobbysta stroi na sluch.
olcia 14 pazdziernika 2009, 10:13
ja jeszcze tego nie kapie, bo zaczęłam grać jedynie niecały tydzień temu
NuŚka 21 grudnia 2009, 20:22
dzięki za pomoc ja dostałam gitarę miesiąc temu i sie próbuje połapać z chwytami;)
a do pomocy strojenia gitary możesz kupić w sklepie muzycznym kamerton o ile sie nie mylę:)
pozdro:)
gitarnik 28 grudnia 2009, 02:52
albo mozesz kosrzystac ze stroika gitarowego online, wtedy nie musisz kupowac nic w sklepie
guitarnet.pl/narzedzia.php
marekhd 18 stycznia 2010, 21:59
ja gram od nie dawna i według mnie to w zależności z ilu źródeł informacji się korzysta decyduj jak szybko się łapie temat , ludzie różnie piszą i dla jednych jest to zrozumiałe a dla innych nie . I w zależności od ilości przeczytanych tekstów łapiemy treść . oczywiście chęci i dociekliwość ma tu również znaczenie.
pozdrawiam.
alessandro
alessandro 23 stycznia 2010, 15:30
Moim zdaniem to wszystko, co zamieszczone w tym artykule i jego kolejnych częściach jest niezbędnym minimum, które powinni znać gitarzyści (bo muzyk to wie)
sławomir mech
sławomir mech 5 marca 2010, 14:33
srroslon@gmail.com
bubble1 10 marca 2010, 17:39
dzisiaj kupilam sobie gitare, myslalam ze moze 4 lata szkoly muzycznej pomoga mi w nauce gry na niej, ale chyba sie grubo mylilam. szczerze mowiac ten artykul kompletnie mi nie pomogl (bez jakiejkolwiek urazy), ale to dlatego ze znam wszystkie fisy, gesy itp ale nie jestem w stanie zagrac polowy gamy C-dur na gitarze wiec nic mi po akordach:) ehhh myslalam ze moze naucze sie grac sama (z neta oczywiscie) ale widze ze to nie byl najlpeszy pomysl..
pozdrawiam i czekam na kolejne czesci :)
Sonia
Sonia 13 marca 2010, 16:30
Gram około roku, jestem samoukiem i jedyne co mnie irytuje w mojej prawiegrze to to, że nie umiem chwycić F-dur, bo np B-dur na szóstym progu jest dla mnie b łatwy. Macie może jakieś drobne wskazówki? (oprócz: ćwiczyć, ćwiczyć i jeszcze raz ćwiczyć?) Poza tym proszę o jakieś propozycje piosenek do nauki z tym chwytem- może wybieram za trudne, no, sama nie wiem. A mam już dość robienia pauz w środku zwrotki.
patrycja jaczewska 22 maja 2010, 12:03
Nierozumiem jak czytać tą tabulaturę
gitarnik 28 maja 2010, 21:41
tu masz trochę prościej wytłumaczone gitara.org/tabulatury/jak-czytac-tabulatury/
Tcheslav
Tcheslav 23 grudnia 2010, 17:20
Dla lepszego zrozumienia artykułu polecam guitarPro i tam w jednej z zakladek jest funkcja akordy czy jakos tak, ten mały programik buduje wszystkie mozliwe akordy w ich wszystkich wersjach, pomocje przy nauce. Uwaga tam jest nomenklatura anglosaska czyli ta chyba bardziej poprawna :D a mianowicie C Cis D Dis E F Fis G Gis A Ais B, nie znajdziemy tam dwięku H :D Pozdrawiam
Klara
Klara 20 sierpnia 2012, 22:49
Hej, przeczytałam cały artykuł jak dla mnie świetny- myślę, że bym to zrozumiała gdybym nie umiała :] ale piszę ponieważ CHCIAŁAM PROSIĆ WSZYSTKICH GITARZYSTÓW, ( TYCH BARDZO DOBRYCH I TYCH SŁABSZYCH) O POMOC, - BARDZO PILNIE POTRZEBUJĘ NUTY BĄDŹ TABULATURY DO UTWORÓW NA DUET GITAROWY+ WOKAL LUB GITARĘ + WOKAL. stopień trudności oraz rodzaj utworu nie gra roli. serdecznie pozdrawiam oraz dobrych i pomocnych ludzi proszę o jakiś kontakt!
miśek
miśek 29 marca 2014, 10:55
bardzo lubie grać na gitarze no ito mi pomoglo dzięki
Ewelina
Ewelina 8 lipca 2014, 19:46
Nie czaje nic...... o co tu chodzi.... a te rysunki. To chyba raczej dla zaawansowanych, Chyba ktoś chiał zabłysnąć w necie i zmarnować mój czas.... znikam :P
Barbara Kozera
Barbara Kozera 19 kwietnia 2015, 18:49
Dzieki. Moja przygoda z gitara zaczela sie od grudnia 2014- sprawilam sobie gitare I ksiazke do teori /z braku innej mozliwosci po angielsku, niestety/ na prezent pod choinke. Ale naprawde zrozumialam o co chodzi dopiero po przeczytaniu Twojego artykulu.
Jeszcze raz dziekuje.
Zycze wszystkimtakiej samej radosci z nauki gry na gitarze, jaka mam sama. pozdrawiam
san10
san10 12 maja 2015, 22:34
dobry artykol.
leo
leo 1 maja 2017, 17:03
lol
pled
pled 1 listopada 2017, 11:03
teoria się przyda ale jak się zaczyna grać w młodym wieku, ja gram długo bez teorii i nie chce mi się tego uczyć..
więcej komentarzy »
Usunięto 3 komentarze
przysłano: 3 stycznia 2009 (historia)


Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności.
Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce.

Zgłoś obraźliwą treść

Uzasadnij swoje zgłoszenie.

wpisz wiadomość

współpraca