SANKOFA - premiera polska

reż. Haile Gerima ; Etiopia 1993, 124'

konkurs MFF Berlinale 1993

MFF Toronto 1993

"Sankofa" niesie ze sobą potężne oskarżenie zła epoki niewolnictwa. /.../
Przykład Gerimy i jego filmu Sankofa symbolizuje, jak istotne jest dla ludzi kolorowych, by sami opowiadali historie dotyczące ich samych; ich pochodzenia i przeszłości.
Los Angeles Times

"Sankofa" w języku ludów afrykańskich Akan to wyraz oznaczający słowa: "musisz cofnąć się do przeszłości, żeby pójść do przodu i odkryć kim jesteś."

Bohaterką filmu jest Mona, pochłonięta sobą czarna amerykańska fotomodelka, która w trakcie sesji zdjęciowej w Afryce, opętana przez duchy przenosi się do przeszłości do czasów niewolnictwa, gdzie doświadcza fizycznego i psychicznego terroru. Staje się Sholą, niewolnicą pracującą jako służba domowa, którą wciąż poniża i znieważa jej pan. Wraz z innymi niewolnikami buntuje się i zostaje członkiem organizacji wolnościowej kolonii Maron.

Sankofa to najsłynniejsze dzieło Haile Gerimy. Ten inspirowany prawdziwymi wydarzeniami film o afrykańskim ruchu oporu przeciwko niewolnictwu, zszokował amerykańską widownię. Przez wiele tygodni przed kinami ustawiały się długie kolejki chętnych, by zobaczyć prawdziwe oblicze niewolnictwa. Gerima z brutalnym realizmem przedstawia w Sankofie tragiczny los niewolników. Akcja filmu rozgrywa się na plantacji trzciny cukrowej, gdzie niewolnicy zmuszani są przez sadystycznego nadzorcę do bicia, a nawet zabijania innych niewolników, rodziny i pary rozdzielane są z bezwzględnym okrucieństwem, a za próby ucieczki wymierzane są potworne kary.

Film przesycony jest afrykańską estetyką zanurzoną w kulturowej i duchowej świadomości czarnych ludów, które poprzez rytuały i zaklęcia afrykańskich bogów, próbowali odwrócić swój straszliwy los.

Siłą filmu jest gra aktorska. Ogromne wrażenie wywołuje zwłaszcza przemiana Mony w Sholę.