Wykwintna proza - recenzja książki "Niebieska porcelana" Simone van der Vlugt

„Niebieska porcelana” to klimatyczna powieść, której akcja rozgrywa się w drugiej połowie XVII wieku w Niderlandach. Sekrety z przeszłości, artystyczna pasja, miłość i walka kobiety o miejsce w świecie zdominowanym przez mężczyzn – to najważniejsze wątki, które śledzi się z zapartym tchem. 

Główną bohaterką i narratorką jest Catrijn, młodziutka wdowa, która po śmierci męża opuszcza rodzinną wieś i szuka szczęścia w Amsterdamie oraz w Delft. 
W obu miejscach życie wymaga od niej trudnych wyborów, rzuca kłody pod nogi, ale i daje szansę na realizację artystycznych marzeń. Catrijn uwielbia bowiem malować. Co więcej – potrafi to robić, ma talent oraz nieskrępowaną wyobraźnię. 

Cały czas za bohaterką ciągną się przeżycia z przeszłości. Gdy wydaje się, że zapomniała o nich, nagle wyrastają niczym znienawidzone chwasty w ogrodzie, ścigają ją, także za sprawą ludzi, którzy chcą na tragedii wdowy ubić własny interes. 

Jakby tego było mało, w kraju wybucha epidemia dżumy, która także wpływa na losy Catrijn. Czy może ją spotkać jeszcze coś gorszego? I czy dotykające ją nieszczęścia są dziełem przypadku, czy ręką Boga? 
To pytania, które prześladują przede wszystkim bohaterkę, nie dając jej spokoju. Czytelnik natomiast darzy ją sympatią od pierwszych do ostatnich stron, więc nie ma problemu ze znalezieniem odpowiedzi. 

„Niebieska porcelana” to ponadczasowa opowieść o miejscu kobiety w świecie zdominowanym przez mężczyzn. Mimo iż akcja rozgrywa się przed kilkoma wiekami, pewne mechanizmy pozostały niezmienne, także w krajach wysoko rozwiniętych – tak jak Catrijn dostawała w fabryce porcelany tylko część tego, co zarabiali znacznie mniej uzdolnieni i wydajni mężczyźni, tak i dziś w wielkich korporacjach dochodzi do podobnych praktyk, mimo iż głośno się o tym nie mówi. Tajemnicą poliszynela jest jednak tego typu dyskryminacja. 

Powieść Simone van der Vlugt to również piękna, wzruszająca historia dążenia do szczęścia, realizacji artystycznych marzeń i prawa do miłości, godności oraz równouprawnienia. 
Losy głównej bohaterki śledzi się z zapartym tchem, niezmiennie jej kibicując, emocjonalnie przeżywając jej wzloty i upadki. 

Całość napisana jest z dbałością o literacki styl, w sposób nieco zdystansowany, łączący prostotę wypowiedzi z głębokością przesłania. 
To proza wykwintna, robiąca naprawdę ogromne wrażenie i zapadająca w pamięć, dlatego polecam ją z czystym sumieniem. I stawiam na półce z ulubionymi książkami.

BEATA IGIELSKA 

Książka "Niebieska porcelana" Simone van der Vlugt (w przekładzie Ryszarda Turczyna) ukazała się nakładem Wydawnictwa Zysk i S-ka 24. września 2018 roku

Zdjęcia