„Tradycja wciąż żywa” – cykl świąt żydowskich

Kultura żydowska od wieków związana jest z Lublinem. Jeszcze nie tak dawno krajobraz tego miasta wypełniały żydowskie sklepy, synagogi, ale przede wszystkim żydowscy mieszkańcy, a co za tym idzie ich tradycje i obyczaje. Lublin patrzył na światło szabasowych świec, był świadkiem żydowskich ślubów, brał udział w dziecięcych, chanukowych zabawach.

Cykl świąt żydowskich „Tradycja wciąż żywa” to próba ukazania bogactwa kultury, która nie tak dawno odgrywała znaczącą rolę w życiu naszego miasta. Dlatego pragniemy Państwa zaprosić do uczestnictwa w wielokulturowej podróży, podczas której będą mieli Państwo okazję stać się gościem żydowskiego wesela, wziąć udział w grach chanukowych, czy zasiąść do szabasowej kolacji. Niech przy świetle menory, ogarnie nas atmosfera żydowskiego Lublina.  

Ślub i wesele

Żydzi bardzo wysoko cenią sobie instytucję małżeństwa. Świadczy o tym chociażby fakt, że słowo poślubieni w języku hebrajskim brzmi identycznie jak uświęceni. Ceremonia zaślubin odbywa się pod chupą – baldachimem, który jest symbolem nowego domu, który utworzą małżonkowie. Ceremonia małżeństwa podzielona jest na dwie części. Pierwsza z nich rozpoczyna się błogosławieństwem nad winem a wieńczy ją założenie wybrance obrączki na palec. Między pierwszą a drugą częścią odczytywana jest na głos ketuba czyli dokument, w którym pan młody zobowiązuje się zapewnić bezpieczeństwo moralne i materialne swojej wybrance. W drugiej części odczytywane jest siedem błogosławieństw - Sheva Brachot, które dotyczą między innymi instytucji małżeństwa. Po ich odprawieniu młoda para wypija kielich wina, który następnie owijany jest w serwetę i rozkruszony pod stopą pana młodego. Symbolizuje to iż, nawet w chwili największej radości nie można zapominać o zniszczeniu Jerozolimy. Rozkruszaniu szkła towarzyszą radosne okrzyki „Mazal tov”, co oznacza życzenia szczęścia i wszystkiego dobrego. Po zaślubinach młoda para udaje się w odosobnione miejsce, aby tam przeznaczyć kilka chwil tylko dla siebie. Tymczasem rozpoczyna się przyjęcie weselne, podczas którego kobiety i mężczyźni bawią się oddzielnie. Tańce i śpiewy trwają do białego rana.

Ceremonia zaślubin i wesele żydowskie

26 maja 2009 ( wtorek), godz. 17.00 Restauracja Mandragora ul. Rynek 9  

Chanuka

Chanuka obchodzona jest na cześć oczyszczenia Świątyni Jerozolimskiej z bezczeszczących ją pomników greckich bogów przez Judę Machabeusza. Aby ponownie ustanowić kult niezbędne było zapalenie siedmioramiennego świecznika – menory. Niestety specjalnej oliwy było tak mało, że mogła starczyć co najwyżej na jeden dzień. I wtedy zdarzył się cud – oliwy starczyło na osiem dni, czyli tyle ile potrzeba było na sprowadzenie nowej. Aby upamiętnić owy cud podczas święta Chanuka zapala się chanukiję – ośmioramienny świecznik, którego blask świec ma głosić o cudzie.

Chanuka rozpoczyna się 25 dnia miesiąca Kislew ( około połowy grudnia) i trwa osiem dni. Jest to święto niezwykle rodzinne i radosne. Przede wszystkim wesoły nastrój ogarnia dzieci, które z tej okazji dostają prezenty. Nieodłącznym elementem tego święta są również gry i zabawy, jak np. gra w czworobocznego bączka – drejdla.

Zabawy chanukowe

1 czerwca 2009 (poniedziałek), godz. 17.00, Restauracja Mandragora ul. Rynek 9  

Purim

Purim to radosne święto obchodzone na pamiątkę ocalenia Żydów od zagłady w imperium perskim. Obchodzi się je 14 i 15 miesiące adar (luty – marzec). Tajemnicę święta wyjaśnia historia o królu Achaszweroszu, jego żonie Żydówce Esterze,o której jednak pochodzeniu nic nie wiedział,  jej wuju Mordechaju oraz o wezyrze Hamanie. Po tym jak Mordechaj odmówił złożenia pokłonu Hamanowi ten skazał na śmierć cały naród żydowski. Wtedy to zainterweniowała Estera, która wraz z wujem dowiodła nieuczciwości Hamana i ocaliła naród żydowski od śmierci. Podczas święta Purim odczytywana jest księga Estery, a ilekroć wspomniane jest w niej imię Hamana, słuchający tłum stara się go zagłuszyć. Jest to święto bardzo radosne, ma charakter karnawału. Żydzi przebierają się, zakładają maski, odgrywają zabawne scenki. Podczas jego trwania spożywa się słodkie pierożki nadziewane makiem zwane „uszami Hamana”.

Przedstawienie purimowe i czytanie Księgi Estery

9 czerwca 2009 (wtorek), godz. 17.00, Restauracja Mandragora ul. Rynek 9  

Szabas

Szabas obchodzony jest na pamiątkę odpoczynku Boga po stworzeniu świata. Rozpoczyna się w piątek o zachodzie słońca i kończy w sobotę o zachodzie słońca. Jest  to niezwykły dla Żydów czas modlitwy i wewnętrznego spokoju. W piątkowy wieczór cała rodzina zbiera się przy stole, aby wspólnie powitać Szabat. Po zapaleniu świec i błogosławieństwach rozpoczyna się wyjątkowa kolacja pełna zadumy, refleksji i rodzinnej atmosfery.

Kolacja szabasowa

12 czerwca 2009 (piątek), godz 17.00, Jeszywas Chachmej Lublin ul. Lubartowska 85