Jaka jest historia bożonarodzeniowych lampek?

Jaka jest historia lampek choinkowych?

Jak dowiedzieć się można z bloga Alkan należącego do hurtowni elektrycznej we Wrocławiu, pierwszymi lampkami choinkowymi były po prostu nieduże świeczki. Na początku tradycja oświetlania świątecznego drzewka ich blaskiem była jednak przewidziana wyłącznie dla najbogatszych, którzy mogli pozwolić sobie na kupno drogich świec z wosku. Niemniej jednak palenie świeczek na suchych gałązkach iglastego drzewka nie było ani pomysłem szczególnie mądrym, ani wyjątkowo bezpiecznym – pożary domów bogaczy zdarzały się w owym czasie podczas okresu bożonarodzeniowego naprawdę często. Doszło więc do tego, że obok choinki zwyczajowo stawiano... wiadro z wodą lub piaskiem, aby jak najszybciej można było podjąć się gaszenia zaprószonego ognia. Próbowano również zapobiegać pożarom, montując na gałązkach lampki naftowe czy gazowe, co jednak oczywiście także nie przynosiło oczekiwanego skutku.

Wielkim osiągnięciem było więc powstanie pierwszych elektrycznych lampek choinkowych, wynalezionych jednak – wbrew powszechnemu przekonaniu – nie przez Thomasa Edisona, lecz przez jego znajomego, Edwarda Johnsona. To on w 1882 roku nakazał wyprodukowanie według własnego projektu sznura 80 lampek w barwach amerykańskiej flagi. Lampki miały wielkość orzecha włoskiego i zostały przez Johnsona zamontowane na stojącej na obrotowym stojaku choince w jego mieszkaniu. Szybko zaczęto reklamować je jako... lampki Edisona, skąd wzięło się przeświadczenie o tym, że to ten wynalazca był ich twórcą. Zaopatrzył się w nie nawet ówczesny prezydent Stanów Zjednoczonych, Grover Cleveland, który udekorował nimi w kilka lat później choinkę w Białym Domu, co miało ogromny wpływ na wzrost ich sprzedaży w Ameryce. Szybko wieść o lampkach dotarła do Europy, a wraz z przybyszami zza oceanu zaczęły docierać tu również pierwsze modele tego nowego bożonarodzeniowego hitu, o którym w latach 20. XX wieku słyszeli już chyba wszyscy.

A jak to wyglądało w naszym kraju?

W Polsce ważnym czynnikiem mającym wpływ na nieco słabsze upowszechnienie się nowego wynalazku były problemy z dostępem do sieci elektrycznej. Dlatego też na wschodnie tereny wiejskie pierwsze łańcuchy świetlne trafiały niekiedy dopiero po II wojnie światowej. Jednak jeszcze przed odzyskaniem przez nasz kraj niepodległości w 1918 roku, na Śląsku lampki Edisona rozświetliły pierwszą polską choinkę. W okresie międzywojennym stały się one hitem zarówno pośród elit, jak i średniozamożnych mieszkańców naszego kraju, a znane były jako „elektryczne świece” lub „amerykańskie żarówki choinkowe”. W latach 50. w Polsce lampki coraz częściej wykorzystywano nie tylko do rozświetlania drzewek świątecznych, ale też do barwnych iluminacji zdobiących wnętrza i fasady domów, a także sklepowe witryny oraz prywatne balkony i tarasy.