SURVIVAL - Nie tylko dobro przychodzi z góry

27 czerwca 2008 roku, na dwa dni przed otwarciem Przeglądu Młodej Sztuki w ekstremalnych warunkach SURVIVAL doszło do aktu cenzury jednej z przygotowywanych na przegląd prac. Żelazna wstęga Huberta Czerepoka, zawierająca cytat „Nie tylko dobro przychodzi z góry" została umocowana nad przejściem do podwórka od strony ul. Włodkowica, vis a vis Synagogi pod Białym Bocianem około godziny 11.00. Na żądanie Rabina oraz Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, wstęga została zdemontowana około godziny 16.00. Pomimo wcześniejszych pozwoleń na umieszczenie pracy, uzyskanych od Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, Fundacji Bente Kahan oraz zarządcy budynku, w którego bramie miała zawisnąć praca gwałtowna i nie umożliwiająca dyskusji reakcja zarządców gminy zmusiła organizatorów Przeglądu SURVIVAL do zdemontowania pracy.

Żelazna wstęga Huberta Czerepoka, swym kształtem powtarzająca układ napisu nad bramą obozu w Auschwitz w swym zamierzeniu miała stanowić gorzkie przypomnienie sytuacji masowego ludobójstwa w obozach zagłady dokonanego w latach II wojny światowej, obejmującej ludzi różnych narodowości, wyznań, orientacji seksualnej. Sam cytat umieszczony na wstędze został zaczerpnięty z historii Vrill - okultystycznej organizacji, której założenia stały się jedną z podstaw nazistowskiej ideologii. Jego znaczenie w pracy Czerepoka odnosi się do opresyjnego charakteru wszelkiej władzy, roszczącej sobie prawo do decydowania o ludzkim zyciu. Równie dobrze, mogła by ona stać się komentrzem do sytuacji mieszkańców wrocławskiej Dzielnicy Czterech Świątyń, którzy coraz częściej, w niejasnych okolicznościach prawnych wysiedlani są z miejsc zamieszkania, a ich mieszkania wykupowane są przez wielkich inwestorów.

W ironiczny sposób, znaczenie pracy Huberta Czerepoka znalazło swe potwierdzenie w bezpośrednim działaniu cenzorskim Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, która nie podając racjonalnych argumentów oraz nie próbując nawet podjąć rozmowy na temat jej znaczenia, wykorzystując swoją pozycję z góry założyła jej antysemicki charakter. Dla twórczości Czerepoka, artysty często podejmującego wątki eksterminacji i represjonowania ludzi w okresie II wojny światowej, sprawa ta stanowi precedens, tym bardziej nieoczekiwany, że zaistniały w Dzielnicy Czterech Świątyń, zwanej również Dzielnicą Tolerancji.

Piotrek Stasiowski

kurator projektu

Zdjęcia