„Where do we go from here" na stulecie urodzin Henryka Tomaszewskiego

Na podstawie tekstu Nataszy Moszkowicz, nauczycielki jogi, powstała dwugodzinna spowiedź dorosłej kobiety (gościnnie Małgorzata Witkowska), córki, przepełnionej goryczą i próbującą rozliczyć się z całą rodzinną traumą, którą, jak się okazuje, wyssała z mlekiem matki. Bo powstaje tu bolesny miszmasz wzajemnych oskarżeń, zarzutów i skarg na to, co kiedy, która i jak. Relacja matka-córka pozostaje tu otwarta, niezdefiniowana i na pewno  zaskakująca, a ilustracją dla niej stanowi ruch scenizny, którego autorką jest również Moszkowicz. Niestety nie więcej niż ilustrację.

Ale zanim o tym - to jeszcze chwilę o samej warstwie dramatycznej. Słowo w tym spektaklu ma decydujące znaczenie, bo właściwie  to na przekazywanej historii opiera się całe sceniczne napięcie. Ewelina Marciniak tworzy piękną, bolesną, bardzo intymną opowieść o relacji matki  i córki, w której obie te role mieszają się, przenikają i walczą o uwagę. Świetnie z ciężarem bolesnego, bardzo intymnego tekstu radzi sobie Witkowska, którą ogląda się z dużą satysfakcją i zaufaniem. Ale nie tylko ona dostaje w „Where do we go from here” rolę mówioną – bez zarzutu, w tym niecodziennym jednak dla mima środowisku, sprawdza się perfekcyjnie piękna Izabela Cześniewicz, w roli posągowej, bardzo szorstkiej matki oraz zabawny Artur Borkowski, odgrywający etiudę mima-mentora.

Praca Eweliny Marciniak z aktorami skutkuje pomysłową inscenizacją – cały zespół Wrocławskiego Teatru Pantomimy tworzy jedną zbiorową postać, ubraną w niemal identyczne cieliste kostiumy, jeszcze wyraźniej zabierające postaciom jakąkolwiek tożsamość czy choćby indywidualność. Niestety Ewelina Marciniak, reżyserując spektakl dla teatru pantomimy, o pantomimie zdaje się zapominać, czyniąc aktorkę dramatyczną frontwoman tej historii, a pracę nad choreografią powierzając jogince.  W efekcie samej pantomimy jest tu niewiele.

Ogląda się te poczynania z ciekawością, doceniając piękny obraz stworzony na lustrzanej podłodze – tym bardziej, gdy zauważy się delikatność i meritum wypowiadanych przez postać córki słów. Jeśli jednak przypomnimy sobie, że znajdujemy się w teatrze, który zrodził się z myśli Tomaszewskiego i jemu chce oddać cześć – coś zgrzyta.

„Where do we go from here” jest pięknym i ważnym przedstawieniem, ale czy to słuszny wybór dla uczczenia pamięci Henryka Tomaszewskiego? Raczej nie. Spektakl jest daleki od artystycznej myśli i warsztatu mistrza, całą swoją ciężkość przekłada na siłę słowa, emocje oddawane ciałem traktując raczej jak tło dla dramatycznych popisów gościnnie występującej aktorki. Brakuje w nim szacunku do pantomimy i szacunku do całego zespołu tego teatru, który tu, mimo że do zagrania dostaje niewiele, radzi sobie, jak zwykle, fantastycznie. Ale o tym, czego chciał Tomaszewski – roli ciała w ruchu jako wystarczająco sugestywnego narzędzia komunikacji – Ewelina Marciniak zdaje się zapominać.

I tego szkoda. Bo ten spektakl w ogóle nie istnieje bez warstwy dramatycznej. I czy tak Tomaszewski wyobrażał sobie teatr kulisty? Tego nie wiem. Mam jednak przeczucie, graniczące z pewnością, że jednak nie.