„Hranice dokořan-Rozmówki polsko-czeskie”

Chociaż polsko-czeski program „Hranice dokořan-Rozmówki polsko-czeskie”nie pretenduje do roli magazynu kulturalnego, jego twórcy co pewien czas sięgają po tę tematykę. W najbliższym odcinku przedmiotem sąsiedzkich rozmówek będzie literatura i czytelnictwo po obu stronach granicy.

Formuła programu (polskie felietony o Czechach i czeskie felietony o Polsce) pozwala na łatwiejsze dostrzeżenie między oboma krajami podobieństw i różnic, nieraz sięgających stereotypów. Nie inaczej jest w przypadku literatury. Dla większości Polaków literatura czeska to oczywiście Hašek, Hrabal z jego plebejsko – rubasznym spojrzeniem na rzeczywistość, czy Milan Kundera, który zresztą od dawna nie jest uważany za twórcę czeskiego. Dość powszechne przekonanie, że po aksamitnej rewolucji w Czechach nie powstały dzieła literackie naprawdę godne uwagi, jest krzywdzące zwłaszcza dla młodych czeskich twórców, często nie uznających żadnych tabu i chętnie sięgających np. po tematy z tzw. nurtu rozliczeniowego (czy przypadkiem nie robią tego w lepszym stylu i bardziej dogłębnie niż my?). Mieszkający na pograniczu poeta Mariusz Bochenek opowie o swoich fascynacjach czeską poezją, bardzo słabo w Polsce znaną. Autorki programu Kinga Wołoszyn-Świerk z TVP Wrocław i Šárka Bednářová z ČT Ostrava sięgają również do historii literatury czeskiej. Zobaczymy np. cenny zabytek czeskiego piśmiennictwa-kancjonał Jiřího Třanovského „Cithara sanctorum”, który doczekał się ponad 150 wydań i jest używany do dziś.

Coraz więcej naszych rodaków, zwłaszcza z centralnej i północnej części kraju, zaczyna sobie uświadamiać, że Czechy to kraj dla nich bardziej egzotyczny niż Tunezja czy Egipt, dokąd co roku zwykli wyjeżdżać na wakacje. Duże zapotrzebowanie na literaturę próbującą nie tylko przybliżyć, ale i pomóc zrozumieć Czechy, świadczy jednak o jakimś stopniu naszej bezradności wobec tej „egzotyki” i szukanie podpowiedzi w jej objaśnianiu. To chyba najważniejsze źródło rekordów popularności tytułów, którymi w Polsce, w przypadku tematyki czeskiej wcale nie są przewodniki turystyczne, ale książki Mariusza Szczygła, Mariusza Surosza czy Jolanty Piątek.

W programie zobaczymy też jak w Czechach realizowane jest „wychowanie przez czytanie”. „Celé Česko čte dětem" to realizowana od 2007 r. kontynuacja znanej w Polsce akcji „Cała Polska czyta dzieciom”. Idea wymyślona przez Irenę Koźmińską spodobała się Czechom do tego stopnia, że sam Vaclav Havel nie zawahał się objąć akcji swoim patronatem.

Oczywiście Hrabala w programie zabraknąć nie mogło. Ponieważ zasady programu ograniczają obszar jego realizacji do ściśle określonych terenów polsko-czeskiego pogranicza, nie zajrzymy jednak do „Zlatého tygra”, a do… Polkowic. To w tym mieście, w ramach Miedziowych Spotkań z Kulturą Czeską, zorganizowano nastrojowe spotkanie z przyjaciółmi wielkiego pisarza.

Od początku roku, oprócz wybranych ośrodków regionalnych TVP, program emitowany jest również w TVP Polonia. W ten sposób możliwość oglądania uzyskali m.in. mieszkańcy województw położonych z dala od granicy polsko-czeskiej. Niestety, prawie jednocześnie zniknęła możliwość łatwego oglądania „Rozmówek…” przez zainteresowanych czeską wersją językową. Czeski kanał ČT24, dostępny jeszcze niedawno z satelity Astra 19,2E, został przeniesiony na Astrę 23,5E i jego oglądanie, chociaż w dalszym ciągu bezpłatne, wymaga zmiany położenia anteny satelitarnej. Oczywiście mieszkańcy pogranicza (nawet kilkadziesiąt kilometrów od granicy) w dalszym ciągu mogą odbierać ČT24 z czeskich naziemnych multipleksów cyfrowych.

„Rozmówki polsko-czeskie” są finansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Przekraczamy granice, Program

Operacyjny Współpracy Transgranicznej Polska-Czechy 2007–2013.

Emisje programu:

TVP Wrocław: niedziela, godz. 17:00 (premiera); środa, godz. 18:00 (powtórka)

TVP Kraków, TVP Opole: środa, godz. 19:30

TVP Polonia: czwartek, godz. 16:25

ČT24: niedziela, godz. 11:05

TEMATY KOLEJNYCH ODCINKÓW:

23.01.2011 Literatura

30.01.2011 Rzemiosła

06.02.2011 Sporty zimowe

13.02.2011 Zabytki techniki

20.02.2011 Mniejszości narodowe

OFICJALNE STRONY PROGRAMU:

www.rozmowki-polsko-czeskie.pl

www.ceskatelevize.cz/hranicedokoran