Bożenna Biskupska - Przeganianie myśli

projekt multimedialny

wernisaż: 5 VI 2009  godz.18-20

wystawa czynna od wtorku do soboty

w godz. 14-18 do 27 VI 2009

Bożenna Biskupska

Urodzona w Warszawie w 1952 roku. Studia na Wydziale Malarstwa w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu (1970–1972) i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1972–1976). Dyplom z wyróżnieniem w 1976 roku w pracowni prof. Tadeusza Dominika. Dziedziny twórczości: malarstwo, rzeźba, performance. Specyficzny język tworzony przez lata poszukiwań twórczych umożliwił artystce penetrację nowych obszarów, tj. eksperymentalnego teatru, muzyki i nowych mediów.

Na wystawie w Galerii FF Bożenna Biskupska zaprezentuje premierowy pokaz multimedialny zatytułowany „Przeganianie myśli”.

„Próba rozumienia, porządkowania myśli w kierunku nakreślenia choćby najskromniejszego szkicu interpretacyjnego do najnowszego dzieła Bożenny Biskupskiej, nie jest prosta. Komplikuje się z każdą chwilą obcowania z dziełem, a to za sprawą ujawniania kolejnych, nawarstwiających się w nim form, znaków i treści, które nadają całości tą skumulowaną moc piętrzenia wielowektorowych odniesień. Być może czynione po krótce sugestie, okażą się jakimś tropem dla przyszłych poszukiwań pełnego znaczenia, tego dzieła otwartego. Pytania o sens pojawiają się już na samym początku, co również ma znaczenie. Widz staje przed, wydawałoby się, ostatecznym efektem pracy Biskupskiej, której artystka nadała skądinąd niezwykle intrygujący tytuł: Przeganianie myśli, lecz ten, nie wydaje się, by został wymyślony jedynie dla nazwania ukończonego utworu artystycznego. Jest jeszcze czymś więcej, należy bowiem do historii jego kształtowania. Dzieło wyrosło – nie tylko metaforycznie – ze swoistego „laboratorium kultury”*, w którym artystka powołała nowy gatunkowo obraz (film), powstały z wydobycia form (okna) z materii wyjściowej, czyli z już istniejącego, zabytkowego kompleksu architektonicznego, skądinąd przynależnego do dziedzictwa kultury. Okna, „odkryte” tu i odróżnione od ich codziennej funkcji, jaką spełniają w budowli, rozpoczynają nowy byt, grają już inną rolę. Tym samym, autorka nadaje im wyraźne symboliczne znaczenie, nadbudowane własną refleksją nad doświadczaniem sztuki. Praca zyskuje znamiona wypowiedzi na temat sztuki jako twórczości bliższej odkrywaniu niźli wymyślaniu nowych form. W myśl takiego postępowania możliwe niech będzie twierdzenie, że chociaż sztuka zawsze dąży do formy, to właściwa forma rzeczy istnieje zanim ją artysta zrealizuje.[...]

(fragment tekstu Jolanty Męderowicz do katalogu z wystawy w Galerii)

Najważniejsze cykle prac:

1980–1982 Trwanie – cykl rzeźb (metal, sizal). Organizowanie i stwarzanie wzajemnych relacji pomiędzy rzeźbą a przestrzenią otaczającą. Układy nierozerwalnie związanych ze sobą rzeźb dają możliwość budowania pewnego obszaru, w którym istotne są: gra proporcji i zależności poszczególnych elementów rzeźbiarskich.

1982–1984  Misterium czasu – cykl  32 rzeźb, o wymiarach do: 250cm; metal, trociny, pakuły i sizal; pokazywane na XLI Biennale w Wenecji. Wolno stojące figury, formy zamykające figurę i figury “destrukty”. Rzeźby działają na widza poprzez zagęszczenie faktur, ponad ludzką skalę oraz kompozycję w przestrzeni , która jest częścią dzieła-instalacji. 

1982–1984 Płytowce – poszukiwanie formy aby wyrazić koncepcję czasu. Pięć wolno stojących figur, cztery z nich są zespolone z panelem, jedna figura z wydrążoną płytą ruchomą, co daje możliwość samodzielnego funkcjonowania zarówno figury, jak i elementu płyty.

1984–1985 Non Omnis Moriar – cykl, w którego skład wchodzą: rysunek i 10 figur przyściennych o wysokości od 160 cm – 345 cm oraz 2 elementy „destrukty”; użyte materiały: konopie, len, pakuły, trociny zatapiane w żywicy, na konstrukcji metalowej. Pierwsze wprowadzenie koloru – czerwień. Inspiracja zarysu rysunku postaci na papierze przerodziła się w cykl układu rzeźb. Asocjacje: symbolizm ludzkiego życia, los, nieuchronność ostatecznego celu życia.  Rzeźby znajdują się kolekcji Państwowego Muzeum Oświęcim-Brzezinka w Pawilonie Żydowskim.

1989–1997 Figura – obrazy, ponad 40 prac, technika: olej, płótno; obrazy z centralna postacią, ograniczona jakby prostokątem formatu. W kilku obrazach intrygująca dla autorki jest krawędź obrazu, czyli miejsce zderzenia obrazu z przestrzenią zewnętrzną. Nastąpiła zmiana gamy kolorystycznej (czerń, turkus, biel).

Eksplorowanie nowych dziedzin. Performance, teatr, muzyka, nowe media.

1991 – Klatka – rzeźba – instalacja – zamknięcie rzeźby figuralnej w prostej przestrzeni metalowej klatki o wymiarach 300x100x100 cm. Obiekt stał się integralną częścią performance’u z udziałem artystki w jej pracowni w obecności R. de Marco i międzynarodowej grupy krytyków i artystów; trwanie w czasie, w kontekście do rzeźby – klatki, monotonne nagranie głosu. 

1992–2002 – Klatka – cykl obrazów. Figura pojawia się w pierwszych obrazach tego cyklu; od 1994 roku obrazy zbudowane są z dużych płaszczyzn koloru, zróżnicowanie faktur i barw. Pojawiają się pierwsze wyraźne linie tnące lub określające niezależne płaszczyzny w obrazie. W ostatnim okresie kolor ulega ograniczeniu do bieli i szarości, a linia graniczna ulega uproszczeniu.

1993 – Teatr Eksperymentalny. Rzeźby jako część spektaklu Ka Ba Kai / Re-animacje, Videoteatr Poza Lothe Lachmann. Współpraca z J. Lothe i P. Lachmanem przyniosła zderzenie formy rzeźbiarskiej z aktorem, dźwiękiem, wideo oraz prawami rządzącymi spektaklem. Rzeźby wytyczają zmienne miejsca gry oraz wchodzą w skład intencjonalnej części spektaklu. 

1995 – Wytyczanie obrazu –  rysunek na papierze. Odkrywanie i użycie idei pierwotnego gestu, dotknięcia.  Powstaje zapis najprostszej ingerencji farbą lub olejem lnianym na papierze; istnieje świadomość samoistnej destrukcji w czasie, która towarzyszy procesowi powstawania. Upływ czasu zmienia zarys linii, olej lub ten z farby wsiąka w papier rozlewając się i żółknąc.

1997–1998 – Jednonogi – cykl ośmiu rzeźb betonowych o wysokości do 240 cm. Monumentalna figura staje  się autonomicznym znakiem artystki.

1998–2001 – Wytyczanie obrazu – 343 betonowe płyty i 7 odlanych w brązie płyt okrytych rysunkiem figur jednonogiego.

1999 – Upakowanie – zapis na folii negatywowej wizerunku 343 płyt betonowych o wymiarach: 40x26x4 cm, zamkniętych w układach 7 płaszczyzn umieszczonych w stalowej klatce o wymiarach: 300x240x240 cm.

1999 – Upakowanie  – film wideo. 17 min. – zapis poszczególnych płyt podkreśla autonomiczność każdego elementu.

Od 2002 – do dziś – Wytyczanie obrazu 01 – zabudowanie za pomocą systemu płaskorzeźb z rytmem figur Jednonogiego w brązie nieskończonej ilości pól możliwych. Przetransponowanie tych poszukiwań w inne materie (wydruki wielkoformatowe i projekcje).

1999 – Obrazy Wytyczanie Obrazu – płótno, olej, wymiary: 185x240cm, wewnętrzna potrzeba permanentnego opanowania tematu i równoczesnej pracy nad całością. Równolegle dokonywany jest zapis zmian zachodzących na płótnie (rejestracja wideo).

Idea jest kontynuowana i przybiera formę Budowli Możliwej – konstrukcji, w której artystka wykonuje performance z udziałem publiczności. W tym samym czasie gdy artystka śladuje linią przestrzeń działanie jest nagrywane I przetransformowane na ekran dostępny dla widzów. Akcji towarzyszy muzyka, jako integralna część spektaklu.  

2008–2009 – Przeganianie myśli – realizacja filmów DVD: Tunel (2 min.), Chaos (4 min.), Znaki (3,5 min.)