Wystawa Solaris Pawła Kuli

DOM OŚWIATOWY BIBLIOTEKI ŚLĄSKIEJ

Z cyklu: CZYTANIE SZTUKI

PAWEŁ KULA Solaris

W działaniach artystycznych fascynuje mnie ujawnianie obrazów odległych od wizualnych doświadczeń człowieka. Interesują mnie graniczne obszary fotografii, błędy procesów fotograficznych, działania poza programem urządzeń rejestrujących zdjęcia, obrazy znalezione
i niedające się utrwalić oraz techniki non-camerowe. Fenomeny światłoczułości i optyki oraz prehistoria fotografii i filmu inspirują do budowy nietypowych urządzeń do projekcji, rejestracji i mechanicznego powielania obrazu. Te archaiczne zabawki optyczne funkcjonują w nowym kontekście, stając się elementem moich akcji artystycznych oraz warsztatów edukacyjnych. Jestem współzałożycielem (wraz z Marią Stafyniak) Stowarzyszenia „Oswajanie Sztuki”, którego głównym celem jest edukacja poprzez sztukę i demokratyzacja kreatywności.

Obraz zatrzymany pod powiekami rozpada się i cofa w niebyt. Co moglibyśmy zobaczyć, gdyby nasz aparat percepcyjny działał wolniej, gdyby zamykanie obrazu w światłoczułości trwało tydzień, miesiąc, rok? Pucybut i jego klient zarejestrowani przypadkiem przez Daguerre’a stoją na paryskim bulwarze otoczeni przez tłum niewidocznych, rozmazanych wielominutowym naświetlaniem postaci. Kiedy jedno mgnienie trwa miesiąc, powierzchnia Ziemi zaczyna pulsować, ludzie znikają we mgle rozedrganych bytów, dzień zlewa się z nocą, a niebo przecinają migoczące łuki wędrującego Słońca. Być może tak właśnie widzą kamienie... Słońce wschodzi i zachodzi codziennie w innym punkcie horyzontu. Nieruchome ciemnie optyczne zapisują ten proces w postaci niepowtarzalnego hieroglifu. W zależności od konstrukcji i umiejscowienia aparatu można rejestrować nakładające się na siebie cykle – zmiany pogody, siłę wiatrów i wędrówkę Ziemi po orbicie okołosłonecznej. Słońce jest otworem, przez który wpada najjaśniejsze światło – rzeczy trudne do wyobrażenia można próbować fotografować.

Projekt „Solaris” został zainicjowany w 2000 roku przeze mnie oraz Sławomira Decyka  i  Diega Lopeza Calvina. Realizacja projektu polegała na ciągłej, półrocznej rejestracji nieba w różnych częściach świata. Kluczowe dla nas było, aby naświetlanie rozpoczęło się w momencie przesilenia letniego lub zimowego i trwało do kolejnego przesilenia. Aparaty wykorzystane do tego celu były zwykłymi ciemniami optycznymi, wewnątrz których umieszczano specjalnie preparowane materiały światłoczułe. Projekt miał charakter otwarty – zapraszaliśmy do udziału wszystkich chętnych – w rezultacie do 2002 roku fotografie te wykonywane były przez kilkadziesiąt osób w kilkunastu miejscach na świecie. W maju 2002 roku przeprowadziliśmy w Skokach warsztaty dotyczące tego projektu dla studentów uczelni fotograficznych z Finlandii, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Polski i Czech (Międzynarodowe Warsztaty PROFILE 2002 zorganizowane przez ASP w Poznaniu). Jedna z uczestniczek warsztatów Tarja Trygg założyła portal www.solargraphy.com, który jest obecnie największą platformą w sieci zbierającą takie obrazy. Solarigrafie (angielska adaptacja tego terminu to: solargraphy) powstają obecnie na całym świecie, wciąż według zasad, które stworzyliśmy w 2000 roku.

http://pawelkula.blogspot.com/2012/01/projekt-solarissolaris-project-2000.html

http://www.oswajaniesztuki.blogspot.com/p/kim-jestesmy.html