Sztuka

Za granicą sztuki / Walerian Borowczyk

MUZEUM EMIGRACJI W GDYNI
zaprasza na cykl wykładów
 

ZA GRANICĄ SZTUKI

Artyści-emigranci: uciekinierzy, wygnańcy, dobrowolni rezydenci, obywatele świata… ?

 

Był sobie raz: Walerian Borowczyk

Mgr Irina Gavrash (Uniwersytet Gdański)

12 marca 2014, godz. 17:30 | Infobox w Gdyni

 

Już 12 marca zapraszamy na kolejną odsłonę cyklu „Za granicą sztuki”. Tym razem będzie to spotkanie z twórczością jednego z najbardziej wyjątkowych polskich filmowców. Walerian Borowczyk łączył w swoich obrazach wysmakowanie plastyczne i zmysł prowokatora. Jego „Dzieje grzechu” po kilkudziesięciu latach wciąż wzbudzają kontrowersje, ale i podziw krytyków. W nieustannym poszukiwaniu prawdy o naturze człowieka i relacji łączącej się z innymi nie bał się łamać tabu i przekraczać kolejnych granic, zawsze jednak dbając o estetyczny wymiar podróży w jaką zabierał widza. W swoich eksploracjach posługiwał się różnymi językami, także językiem eksperymentalnego filmu animowanego i to właśnie w nim potrafił przemawiać najdobitniej.

 

Spotkanie jest częścią cyklu wykładów ZA GRANICĄ SZTUKI – w trakcie ośmiu miesięcy przedstawiamy polskich artystów-emigrantów, których prace przekraczały granice w sztuce, otwierając świat na nowe idee, ale też dotykały newralgicznych granic światopoglądowych, środowiskowych czy pokoleniowych. To wyśmienita okazja by poznać twórczość najznakomitszych, choć często nieznanych w kraju, artystów emigracyjnych różnych dziedzin: malarstwa, filmu, rzeźby czy architektury. Udajemy się w różne destynacje artystycznych wyjazdów a także podejmujemy próby zrozumienia wyjątkowej sytuacji emigranta-artysty. Poznajemy więc nie tylko twórców, ale także uciekinierów, wygnańców, dobrowolnych rezydentów, obywateli świata…

 

 

Walerian Borowczyk (ur. 21 października 1923 w Kwilczu, zm. 3 lutego 2006 w Paryżu ) – grafik, scenarzysta, twórca filmów animowanych oraz artystycznego kina erotycznego. W latach 1946-1951 Borowczyk studiował na Wydziale malarstwa krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Zbigniewa Pronaszki oraz Zygmunta Radnickiego. Studia malarskie zaważyły na całej późniejszej twórczości Borowczyka mimo coraz bardziej widocznego zainteresowania grafiką zarówno artystyczną, jak i użytkową, a następnie filmem. W okresie socrealistycznym tworzył cykle graficzne w ramach obowiązującej doktryny. Prace te jednak wyróżniały się pewnym dystansem i ironią wobec przyjętej konwencji. Wraz z nastaniem odwilży Borowczyk włączył się do procesu kształtowania Polskiej Szkoły Plakatu. Doświadczenia w dziedzinie grafiki użytkowej niedługo wykorzystał w twórczości filmowej. Razem z grafikiem Janem Lenicą dokonali nobilitacji animacji filmowej, która zaczęła być postrzegana jako forma wypowiedzi artystycznej, a nie jak do tej pory jako produkcja przeznaczona wyłącznie dla dzieci. Wspólne krótkometrażowe filmy animowane „Był sobie raz” oraz „Dom” przyniosły artystom międzynarodowy rozgłos. Za ostatni autorzy otrzymali Grand Prix na Międzynarodowym Konkursie Filmów Eksperymentalnych w ramach Expo 1958. Wysoka nagroda pieniężna dała możliwość wyjazdu do Francji, gdzie Borowczyk podjął współpracę z wytwórnią filmową „Les Cinéastes Associés”, by przez następne dziesięć lat kontynuować pracę nad krótkim metrażem. Następna cezura przypada na lata 1967/1968. To był moment, w którym artysta skierował swoją uwagę w stronę długiego metrażu. W 1967 powstał animowany film „Teatr Pana i Pani Kabal”, a w roku następnym pierwszy długometrażowy film aktorski „Goto, wyspa miłości”. Do wybitnych osiągnięć Borowczyka zaliczane są także filmy „Blanche”, ,„Dzieje grzechu” (jedyny film długometrażowy powstały przed opuszczeniem Polski) oraz „Opowieści niemoralne” i „Bestia”, tworzone w pierwszej połowie lat 70. Ostatnie jednak coraz bardziej prowokowały opinię publiczną, przełamując różnorakie tabu społeczne.

Borowczyk był artystą o osobowości wielostronnej, wymykającej się jednoznacznym określeniom. Zaprzeczał próbom podziału swojej twórczości według gatunków, rodzajów wykorzystywanych środków artystycznych, okresów, postrzegając ją raczej jako pewne kontinuum pozbawionych wyraźnych granic manifestacji uniwersum, jakim jest wyobraźnia. Inspiracji szukał zarówno w dawnej tradycji malarskiej, jak również w sztuce XX wieku. Nowoczesność ujawniła się w twórczości Borowczyka jednak głównie poprzez zwrócenie się ku szczególnie bliskiej jego wrażliwości poetyce surrealistycznej.

Irina Gavrash – absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Gdańskim, a obecnie doktorantka. Napisała pracę magisterską poświęconą plakatom filmowym Waleriana Borowczyka. Obecnie zajmuje się relacjami artystycznymi pomiędzy ZSRR a PRL w okresie odwilży. W 2012 roku była sekretarzem naukowym konferencji zorganizowanej przez Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, „Polska-Rosja. Sztuka i Historia”, skupiającej przedstawicieli polskich i rosyjskich środowisk naukowych.

 

 

 

PROGRAM WYKŁADÓW „ZA GRANICĄ SZTUKI”
Poczynając od października 2013 aż do maja 2014 wykłady odbywają się w każdą drugą środę miesiąca w godz. 17.30-19.00 w InfoBoxie w Gdyni .

 

1. Emigrantka: Olga Boznańska / dr Hubert Bilewicz (Uniwersytet Gdański) – 9 października 2013

2. Świadek: Józef Czapski / dr Zbigniew Mańkowski (ASP Gdańsk) – 13 listopada 2013

3. Kapista: Piotr Potworowski / dr Hubert Bilewicz (Uniwersytet Gdański) – 11 grudnia 2013

4. Niespełniony geniusz: Maciej Nowicki /dr Jacek Friedrich (Uniwersytet Gdański, Muzeum Miasta Gdyni) – 8 stycznia 2014

5. Pogodna zima w Malakoff: Alina Szapocznikow / dr Dorota Grubba (Polski Instytut Studiów nad Sztuka Świata, Warszawa) – 12 lutego 2014

6. Był sobie raz: Walerian Borowczyk / mgr Irina Gavrash (Uniwersytet Gdański) - 12 marca 2014

7. Geometrie metalu - geometrie strachu: Theodore Roszak i rodzina Jarnuszkiewiczów / dr Dorota Grubba (Polski Instytut Studiów nad Sztuka Świata, Warszawa) - 9 kwietnia 2014

8. Poza Wrogościnność: Krzysztof Wodiczko / dr Dorota Grubba (Polski Instytut Studiów nad Sztuka Świata, Warszawa) – 14 maja 2014

 

 

Projekt ZA GRANICĄ SZTUKI zainaugurował wykład dr Huberta Bilewicza, autora koncepcji i programu merytorycznego, który w poniższych słowach opisuje cykl:

Choć sztuka współczesna nie posiada już granic, to dwudziestowieczne życie artystyczne określały jednak rozliczne granice: państwowe, środowiskowe, pokoleniowe, ideowe, stylistyczne… Granice topograficzne składające się na geografię artystyczną, wyznaczały obszary centrów i prowincji artystycznych, metropolie europejskie zawsze przyciągały artystów z prowincji. Kosmopolityczna bądź internacjonalna formuła życia artystycznego nakładała się na geopolityczne czy narodowe uwikłania bądź lokalne doświadczenia czy wreszcie indywidualne losy. Niemniej dla sztuki ostatniego stulecia równie istotne znacznie miały inne granice: wyznawanych filozofii twórczych, uprawianych dyscyplin, bądź stosowanych mediów artystycznych. Kwestia obecności polskiej w nowoczesnej sztuce światowej zawiera w sobie pytania o zakres oraz rangę partycypacji polskich artystów w międzynarodowym obiegu sztuki, jak również pytania o charakter i zasięg recepcji sztuki polskiej. Wagi obecności artystycznej nie sposób rzecz jasna sprowadzić jedynie do rankingu popularności twórców, mierzących swą karierę sukcesami komercyjnymi bądź statusem celebrytów sztuki. W cyklu wykładów odważymy się wskazać wybranych twórców wizualnych i nieoczywiste zjawiska zarówno międzynarodowe, jak i krajowe, szczególnie istotne dla dziejów sztuki XX wieku, unikając jednak polonocentryzmu i megalomanii. Będzie wielokrotnie mowa o Paryżu – nieustannie przyciągającym światowych artystów, lecz również o twórcach działających w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Wielkiej Brytanii. Bohaterami spotkań pozostaną jednak przede wszystkim sami artyści-emigranci, których życie i twórczość rozpięte były między Polską a światem: uciekinierzy, wygnańcy, dobrowolni rezydenci. Ciekawi świata, a jednocześnie targani tęsknotami; asymilujący się w nowych środowiskach bądź wyalienowani; pozostający za granicą lub wielokrotnie powracający; obywatele świata…”

 

Więcej informacji na: www.muzeumemigracji.pl oraz facebook

 

 

BIOGRAMY ARTYSTÓW

 

Emigrantka: Olga Boznańska / dr Hubert Bilewicz (Uniwersytet Gdański) – 9 października 2013

Kobieta, malarka, artystyczna emancypantka, ascetka (1865-1940). Jej twórczość obrazuje dylematy i uwikłania historyczno-artystyczne XIX i XX wieku. Po opuszczeniu Krakowa tworzyła najpierw w Monachium, a od 1898 aż do samotnej śmierci, w Paryżu. Od początku stulecia reprezentując Francję, wystawiała swoje obrazy w USA, obok prac Moneta i Renoira. Zasłynęła swoim niezwykle interesującymi portretami. Na obrazach bardzo często uwieczniała wnętrza swojej pracowni lub krajobraz z okna. Jej technika opierała się na niewielkich punktach wykonywanych pędzlem, w ten sposób artystka utrzymywała „czystość” w swych rysunkach. Z czasem zamieniła płótno na delikatnie zagruntowaną tekturę, co dawało efekt matowości oraz niespotykane zestawienia kolorystyczne. Ciesząc się opinią jednej z najlepszych malarek Europy, miała polską, francuską i amerykańską klientelę na swoje portrety. Jej przykład oddziałał na wiele pragnących poświęcić się malarstwu kobiet.

 

Świadek: Józef Czapski / dr Zbigniew Mańkowski (ASP Gdańsk) – 13 listopada

Hrabia Józef Czapski herbu Leliwa urodził się w 1896 w Pradze, zmarł zaś w 1993 w Maisons-Laffitte, we Francji. Malarz, rysownik, pisarz, eseista, krytyk, ale też i wielki człowiek czasów, w których przyszło mu żyć – żołnierz, odznaczony Orderem Virtutti Militari za udział w wojnie polsko-bolszewickiej, więzień obozów jenieckich ZSRR podczas II Wojny Światowej, żołnierz Armii Andersa, major Wojska Polskiego poszukujący „zaginionych” polskich oficerów, ofiar katyńskiej zbrodni. Współtwórca paryskiej „Kultury”, intelektualista, który na swej drodze spotkał wybitne postaci swoich czasów: Andersa, de Gaulle’a, Achmatowa, Camus czy Malraux.

Swoją pasję artystyczną realizował studiując wpierw w Warszawie, a później na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie dołączył do grupy tzw. kapistów – pełnych entuzjazmu i otwartych na świat młodych malarzy, którzy w 1924 założyli tzw. Komitet Paryski, który umożliwił im artystyczną ekskursję do światowej stolicy sztuki. Wraz z Janem Cybisem, Zygmuntem Waliszewskim czy Arturem Nacht-Samborskim zamieszkał na kilka lat w Paryżu, chłonąc francuski postimpresjonizm, by później przenieść te doświadczenia na polski grunt.

Do Francji wrócił ponownie dopiero w 1946, stając się znaczącą postacią paryskiej „Kultury”, z którą związany był aż do śmierci, również przez fakt zamieszkania w domu w Maisons-Laffitte przy Avenue de Poissy 9, gdzie mieściła się redakcja pisma. Jego eseje publikowały znaczące tytuły francuskie, jak „Le Figaro Littéraire”, „Preuves”, „Gavroche” czy „Nova et Vettera”.

Jego twórczość to niezliczone portrety, pejzaże, kompozycje kwiatowe, martwe natury, studia postaci. W swojej pracowni na piętrze domu-redakcji przetwarzał w skupieniu najprostsze motywy z życia codziennego, poszukując dramatyzmu i ekspresji poprzez niezwykle sugestywną grę świateł i kontrastowych barw. Choć jego prace oglądać można było na wystawach we Francji, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Brazylii czy Belgii, w Polsce był właściwie nieznany jako malarz, ale również jako eseista i dopiero po roku 1989 możliwe stało się zaprezentowanie jego bogatego dorobku. Jego „świadectwa” to liczne książki wspomnieniowe, ale także eseje na temat sztuki, religii i polityki, w tym monografia Józefa Pankiewicza.

 

Kapista: Piotr Potworowski / dr Hubert Bilewicz (Uniwersytet Gdański) – 11 grudnia

Urodzony 14 czerwca 1898 w Warszawie, zm. 24 kwietnia 1962 tamże. Malarz, grafik i scenograf. Jeden z najbardziej oryginalnych artystów powojennej Polski, poszukujący własnego stylu i otwarty na świat artysta, którego twórczość, w dużej części powstała na emigracji, inspiruje po dziś dzień.

Podczas studiów na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych Potworowski zetknął się z Józefem Pankiewiczem i miał szczęście dołączyć do grupy kapistów, którzy za cel obrali sobie wyjazd do Paryża i kontynuowanie artystycznej edukacji u źródeł francuskiej tradycji malarskiej. Kilka lat, które przyszło mu spędzić we Francji, Potworowski wykorzystał z wrodzoną sobie pasją, chłonąc doświadczenia i szukając własnej drogi artystycznego wyrazu. Dosyć szybko odłączył się od pozostałych członków Komitetu Paryskiego i zapisał się do pracowni Légera. Początkowo inspirował go postimpresjonizm, który ukształtował styl kapistów, później jednak samodzielnie poświecił się studiowaniu malarstwa na przestrzeni wieków – począwszy od zachwytu nad malarstwem dawnym i twórczością artystów tej miary co Rembrandt, poprzez analizowanie i skrupulatne kopiowanie obrazów Delacroix czy Corota, aż po sztukę Cézanne'a, Bonnarda, Matisse'a, Picassa, Braque'a. Wystawiał swoje prace podczas 38. Salonu Niezależnych w 1927.

Po wybuchu II wojny światowej przedostał się z rodziną do Szwecji, a następnie udał się do Wielkiej Brytanii, gdzie mieszkał do 1958. Związał się ze środowiskiem polskich artystów emigracyjnych, stając się jednocześnie członkiem London Royal Group oraz Royal West of England Academy. Decyzję o powrocie do Polski podjął w 1958, związując się z akademiami artystycznymi w Gdańsku i Poznaniu. Jego zagraniczne doświadczenia i nieobciążona socjalistycznymi naleciałościami droga artystycznego rozwoju stała się inspiracją dla wielu pedagogów i studentów.

Mimo upływu czasu jego twórczość ma znaczący wpływ na kolejne pokolenia artystów. Nieustanne poszukiwania własnej formy artystycznego wyrazu, podążanie za nowoczesnymi trendami w sztuce światowej czy wpływ sztuki kapistów stanowi o sile jego twórczości. Głównie znany ze swoich pejzaży, działał również na polu grafiki, a także dał się poznać jako wybitny scenograf, współpracujący między innymi z Jerzym Grotowskim.

Obrazy Potworowskiego eksponowane były na wielu prestiżowych wystawach w kraju i na świecie, m.in. w Documenta II w Kassel (1959), XXX Biennale w Wenecji (1960), gdzie zdobył nagrodę; Musée d’Art Moderne w Paryżu (1961), Museum of Modern Art w Nowym Jorku (1961). Prace artysty znajdują się w kolekcjach prywatnych i publicznych, m.in. w Tate Gallery St Ives, Bristol City Art Gallery, Royal West of England Academy oraz w wielu muzeach, m.in. Muzeum Narodowym w Warszawie, Poznaniu i Krakowie.

 

Największy polski architekt XX wieku: Maciej Nowicki /dr Jacek Friedrich (Uniwersytet Gdański, Muzeum Miasta Gdyni) – 8 stycznia 2014

Maciej Nowicki - architekt-modernista o nowatorskich poglądach na architekturę i urbanistykę, znany i ceniony w Stanach Zjednoczonych, mniej w Polsce. Urodził się w 1910 w Czycie na Syberii, zginął w katastrofie samolotowej 31 sierpnia 1950 w Egipcie.

Absolwent Warszawskiej Politechniki już w swych pierwszych realizacjach, takich jak dom rodziców czy dom wypoczynkowy w Augustowie, dał wyraz atencji, jaką darzył zasady nowoczesnej architektury stworzone przez Le Corbusiera, jednak zinterpretowane na własny sposób. Podczas okupacji Nowicki był zaangażowany w działanie konspiracyjnych pracowni urbanistycznych i architektonicznych, jeszcze w czasie wojny opracowujących plany odbudowy Warszawy, a zaraz po jej zakończeniu stworzył w ramach Pracowni Wilanowskiej Biura Odbudowy Stolicy śmiałą i nowoczesną wizję architektoniczną, nie zrealizowaną.

W 1945 został mianowany attaché kulturalnym w Chicago oraz polskim konsultantem przy budowie siedziby ONZ w Nowym Jorku (budowano ją w latach 1947-53). Od tej pory działał już poza Polską, obejmując kierownictwo szkoły designu na Uniwersytecie Stanowym Północnej Karoliny i wykładając na wielu innych amerykańskich uczelniach.

Najbardziej spektakularnym obiektem, który zaprojektował i który na stałe zapisał go w historii światowej architektury, była Dorton Arena - hala sportowo-widowiskowa w mieście Raleigh w Karolinie Północnej. Już po 20 latach budynek trafił na listę amerykańskiego dziedzictwa narodowego, a jego autor zaczął figurować jako Matthew Nowicki.

Przedwczesna śmierć zakończyła błyskotliwą karierę Macieja Nowickiego, którego projekty uznawane są za jedne z najbardziej nowoczesnych i wyprzedzających swój czas.

 

Jacek Friedrich - historyk sztuki, nauczyciel akademicki, popularyzator wiedzy. Dyrektor Muzeum Miasta Gdyni i wykładowca w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego. Autor książek i artykułów poświęconych sztuce i architekturze Gdańska oraz opracowań dotyczących między innymi: dziejów architektury i teorii architektonicznej po 1945 r., ilustracji książkowej w PRL, związków kultury wizualnej i ideologii.

 

Pogodna zima w Malakoff: Alina Szapocznikow / dr Dorota Grubba (Polski Instytut Studiów nad Sztuka Świata, Warszawa) – 12 lutego

Alina Szapocznikow - wybitna polska rzeźbiarka. Urodziła się 16 maja 1926 w Kaliszu, zmarła 2 marca 1973 w Praz-Coutant, Francja. Była jedną z najoryginalniejszych współczesnych rzeźbiarek, która stworzyła własny język form, by dać wyraz zmianom, jakie w jej ciele poczyniła wieloletnia, nieuleczalna choroba, która ją ostatecznie pokonała.

Doświadczenia młodości – pobyt w getcie, w kilku hitlerowskich obozach i późniejsze zmagania z chorobą skierowały jej twórcze poszukania ku własnemu ciału i jego przemianom. Polem jej eksperymentów była również technika rzeźbiarska – nieustannie eksperymentowała z nowymi materiałami, tworząc przejmujące prace o rzadko spotykanej sile ekspresji.

Zaraz po wojnie artystka wyjechała do Pragi, kierując swoje zainteresowanie ku rzeźbie. Podjęła studia w Wyższej Szkole Artystyczno-Przemysłowej w Pradze, a dzięki stypendium kontynuowała studia w École Nationale Supérieure des Beaux-Arts w Paryżu. Gdy choroba zmusiła ją do przerwania nauki, wróciła do Polski, starając się włączyć w życie artystyczne między innymi biorąc udział w konkursach na pomniki.

W 1963 przeniosła się na stałe do Francji, poszukując przede wszystkim większych możliwości technicznych i łatwiejszej dostępności nietypowych materiałów rzeźbiarskich, z którymi nieustannie eksperymentowała. Pierwszym znaczącym sukcesem było otrzymanie w 1965 nagrody Fundacji Copley za rzeźbę „Goldfinger”, odnoszącą się do jednego z filmów o Jamesie Bondzie. Było to jej pierwsze bezpośrednie nawiązanie do kultury popularnej. Kilkukrotnie jeszcze pojawiała się w Polsce, by ostatecznie w 1972 uzyskać obywatelstwo francuskie.

Prace Aliny Szapocznikow były obiektem ożywionej dyskusji jeszcze za jej życia. Była prekursorką wielu nowych nurtów sztuki współczesnej, nowatorsko poszukując środków wyrazu dla swoich artystycznych wizji. Cała niemal twórczość rzeźbiarska artystki koncentruje się wokół ciała, jest próbą jego „utrwalania”, zapamiętywania, analizą jego intymności i seksualności. W 2012 w nowojorskim Muzeum Sztuki Współczesnej MOMA miała miejsce indywidualna wystawa ponad 100 rzeźb i rysunków artystki pod tytułem „Sculpture Undone, 1955-1972”.

 

Był sobie raz: Walerian Borowczyk / mgr Irina Gavrash (Uniwersytet Gdański) - 12 marca

 

Geometrie metalu - geometrie strachu: Theodore Roszak i rodzina Jarnuszkiewiczów / dr Dorota Grubba (Polski Instytut Studiów nad Sztuka Świata, Warszawa) - 9 kwietnia

Teodore Roszak, urodzony w Poznaniu w 1907, zmarł w 1981 w Nowym Jorku. W wieku dwóch lat wyemigrował z rodziną do Stanów Zjednoczonych. Znany i ceniony artysta amerykański polskiego pochodzenia, wielokrotnie nagradzany, członek amerykańskich akademii sztuki, wykładowca akademicki, autor monumentalnych rzeźb przestrzennych i form architektonicznych, z których kilka znajduje się w eksponowanych miejscach w budynkach użyteczność publicznej oraz np. na fasadzie Ambasady Amerykańskiej Londynie.

Studiował w Instytucie Sztuki w Chicago oraz w National Academy of Design w Nowym Jorku. W latach 1929-30 otrzymał stypendium na wyjazd do Europy - wędrując po Starym Kontynencie pracował w Pradze, Paryżu, podróżował po Włoszech, Austrii, Niemczech. Zafascynował się twórczością Giorgio de Chirico. Brał udział w wystawie sztuki współczesnej Brnie, w Czechosłowacji, zetknął się także z Bauhausem, kubizmem, surrealizmem i konstruktywizmem. Po powrocie do Stanów tworzył i wielokrotnie wystawiał swoje dzieła i jednocześnie wykładał na kilku amerykańskich uczelniach. Swoje artystyczne poszukiwania kierował ku rzeźbie.

W czasie wojny projektował samoloty i uczył mechaniki lotniczej. Równocześnie tworzył i wystawiał swoje rzeźby. Po wojnie, porażony wizją wojny nuklearnej, powraca do inspiracji naturą. W 1950 Instutut Sztuki w Chicago uhonorował go swoją prestiżową nagrodą „Logan Medal of the arts", która była jedną z najbardziej wyróżniających się nagród wręczanych artystom w Stanach Zjednoczonych.

Realizował również zamówienia architektoniczne – pierwszym i jednym z jego najznamienitszych był projekt dzwonnicy do nowatorskiej kaplicy w Massachusetts Institute of Technology w Cambridge (1953-55), zaprojektowanej przez Aero Saarinena. W 1960 wykonał orła na fasadę Ambasady Amerykańskiej, kolejnego zaś dla Sadu Federalnego w Nowym Jorku. Jego dzieła znajdują się w wielu prestiżowych galeriach na całym świecie, jak na przykład w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku, Museum of MA czy Tate Gallery w Londynie. Swoje prace prezentował na kilkunastu wystawach samodzielnych oraz kilkudziesięciu wystawach zbiorowych.

 

Poza Wrogościnność: Krzysztof Wodiczko / dr Dorota Grubba (Polski Instytut Studiów nad Sztuka Świata, Warszawa) – 14 maja

Urodzony w 1943 w Warszawie artysta wizualny i teoretyk sztuki, obecnie mieszkający w USA. Znany i ceniony za swoje akcje społeczne, projekcje, obiekty, filmy wideo oraz liczne teksty na temat sztuki w przestrzeni publicznej. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011) oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2009). W 2006 otrzymał Nagrodę im. Katarzyny Kobro.

W latach 1962-1968 studiował wzornictwo przemysłowe na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Po studiach pracował jako projektant w zakładach przemysłowych, m.in. UNITRA Warszawa. W swojej twórczości łączy sztukę i projektowanie jako wzajemnie na siebie oddziałujące. W centrum jego zainteresowania jest człowiek i jego sytuacja we współczesnym świecie, jego wyobcowanie, zagubienie, uwikłanie w cywilizację. Wielokrotnie poruszał temat emigracji i tułaczki oraz konieczność aktywnego korzystania z demokracji.

 

W 1977 wyjechał z Polski, początkowo do Kanady, gdzie pracował na Uniwersytecie Guelph. Jest wykładowcą akademickim - wykładał m.in. w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i na Politechnice Warszawskiej, École Nationale Supérieure des Beaux Arts w Paryżu, Cooper Union School of Art w Nowym Jorku, University of Hartford w Hartford, Connecticut, Institute of Technology w Nowym Jorku, Ontario College of Art w Toronto. Był dyrektorem Center for Advanced Visual Studies w Massachusetts Institute of Technology, Cambridge. Obecnie wykłada w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie.

 

Wodiczko jest autorem projektów na pograniczu sztuki i techniki, które odpowiadały na problemy współczesności, jak np. skonstruowany w 1987 „Pojazd dla bezdomnych”, który przez dwa lata testował na ulicach Nowego Jorku. Przywołując zjawisko emigracji artysta pracował od roku 1992 nad „Laską tułacza”, odwołującą się do chrześcijańskiej ikonografii biblijnych pasterzy, prezentowaną m.in. Barcelonie, Nowym Jorku, Paryżu i Marsylii. Temat emigracji poruszał również w Instalacja „Goście”, zaprezentowana w 2009 na 53. Biennale w Wenecji w Pawilonie Polskim. Jest autorem instalacji „Hiroshima”, pokazanej po raz pierwszy w 1999 Kopule Wojny Atomowej w Hiroshimie. Od początku lat 80. pracował nad projekcjami slajdowymi, a od 1996 także filmowymi na budynkach w przestrzeni miejskiej. Artysta zrealizował także instalację z projekcją na galerii Zachęta w Warszawie w 2005. 25 marca 2012 w Nantes odsłonięto zaprojektowany przez Wodiczkę pomnik obalenia niewolnictwa.

 

 

Zdjęcia



Dodaj komentarz anonimowo lub zaloguj się
 
przysłano: 6 marca 2014 (historia)


Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności.
Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce.

Zgłoś obraźliwą treść

Uzasadnij swoje zgłoszenie.

wpisz wiadomość

współpraca