Cena ciekawości - recenzja głośnej książki "Terror" Dana Simmonsa

Terror jest literacką wersją pełnej tajemnic i niedopowiedzeń wyprawy arktycznej z 1845 roku. Była to ostatnia ekspedycja Johna Franklina, znanego podróżnika i eksploratora, który jest jednym z głównych bohaterów powieści. 

Oprócz niego poznajemy i innych dowódców, oficerów oraz szeregowych członków załogi. Ciekawą i cenną dla fabuły postacią jest też pokładowy lekarz, Harry Goodsir, który systematycznie prowadzi zapiski w prywatnym dzienniku. Jego bystre spojrzenie na świat i ludzi ubarwia akcję i staje się świadectwem głębokiego humanitaryzmu. 

Wydarzenia opisane przez Dana Simmonsa wciągają od pierwszych stron i trzymają w niesamowitym napięciu do końca. Od czasu do czasu czytelnik znajduje chwilę emocjonalnego wytchnienia, gdy akcja cofa się, pokazując przeszłość bohaterów. Część retrospekcji dotyczy nawet dzieciństwa dojrzałych postaci i na pewno wiele wnosi do treści. 

Od początku wyczuwa się w Terrorze nastrój grozy i tajemniczości. Nadprzyrodzona siła, z którą muszą zmierzyć się bohaterowie, budzi przerażenie i zbiera krwawe żniwo wśród załogi. 
Nie mniej groźna okazuje się jednak i całkiem realna przyroda - jej okrutne prawa, ciągły mróz, wiatr, arktyczne burze i noce polarne są codziennym wrogiem stopniowo dziesiątkującym ekipę dwóch unieruchomionych w okowach lodu statków. 
Gdy dodamy do tego kończące się i psujące zapasy żywności, mamy przed oczami makabryczny obraz. 

Autor wykazał się ogromną wiedzą na temat wyprawy Franklina i warunków, z jakimi musiała się zmagań jego załoga. 
Zaskoczył też wyobraźnią i literacką wirtuozerią - opisy nadprzyrodzonej siły i sił przyrody dosłownie zapierają dech w piersiach, są tak sugestywne i synestezyjne, że niemal fizycznie czuje się towarzyszący bohaterom lęk i przejmujące zimno (podczas czytania wciąż odruchowo sięgałam po kubek z gorącą herbatą i opatulałam się kocem:)). 

Terror to nie tylko trzymający w napięciu horror. To również (a może przede wszystkim) burzliwa i głęboka opowieść o zmaganiu się człowieka z siłami przyrody i własnymi słabościami, o honorze, odwadze i poświęceniu, a także o różnych reakcjach ludzi na ekstremalne warunki, w których sprawdza się to, co nazywamy człowieczeństwem. 
To także książka o cenie, jaką trzeba płacić za walkę z naturą i odwieczną ciekawość, która zawsze rozpalała umysły podróżników i badaczy, pchając ludzkość na nowe tory. 

Czyta się jednym tchem! Polecam z czystym sumieniem! 

BEATA IGIELSKA 

Zdjęcia