,,Nowy matecznik" Mariana Pilota

Miłośnicy twórczości Gombrowicza z pewnością znają opozycję ojczyzna-synczyzna zarysowaną w Trans-Atlantyku. Marian Pilot na kartach Nowego matecznika dopisuje ojczyźnie inne pojęcie przeciwstawne, mianowicie, jak pisze, skradziony pszczelarzom termin matecznik. Utworzona w ten sposób opozycja między scentralizowaną, historyczną i heroiczną ojczyzną, a swojskim, możliwym do przejścia pieszo w jeden dzień matecznikiem wydaje się wręcz bardziej inspirująca od Gombrowiczowskiej.

To  piękne i proste słowo  otworzyło mi moją rodzinną ziemię ostrzeszowską. O tej to ziemi matecznej, jej mieszkańcach, ich przymiotach i przywarach, wierzeniach i obyczajach, skłonności do pracy wytrwałej i sumiennej, jakby nie całkiem w  polskim stylu w szczególności, napisałem  książkę z umysłu zaściankową, na tyle jednak, jak się okazało, gorącą, że zdołała  pozyskać sobie – powiem nieskromnie -  gromadkę wielbicieli,  dla których idea ojczyzny, rozumianej jako  konstelacja wolnych mateczników, była atrakcyjna, godna  rozwagi i dyskusji. – Marian Pilot