Dzieciństwo pod specjalnym nadzorem

Dorastanie w państwie policyjnym, atmosfera strachu w rodzinach pracowników enerdowskich służb specjalnych i ubecka mentalność – to wszystko jest tematem książki “Dzieci Stasi” niemieckiej dziennikarki Ruth Hoffmann, która trafi do polskich księgarń 22 października.

Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego Niemieckiej Republiki Demokratycznej – STASI należało do najbardziej rozbudowanych w bloku wschodnim – zarówno pod względem liczby pracowników i tajnych agentów, jak i stosowanych metod oraz zakresu inwigilacji. Pracownicy służby bezpieczeństwa przenosili swoje zawodowe zachowania i przyzwyczajenia do najbliższego otoczenia, wierząc, że to właśnie rodzinny dom jest pierwszą linią ideologicznego frontu. STASI-ojcowie nie przytulali swoich dzieci, nie całowali na dobranoc, nie opowiadali im bajek – w zamian prowadzili swoje córki i synów na pierwszomajowe pochody, wkładali do głów ideologiczną papkę oraz wymagali od nich bezwzględnego posłuszeństwa i porządku.

Ruth Hoffmann opowiada o uniwersalnej mentalności ubeka, charakterystycznej dla wszystkich agentów z bloku wschodniego. Autorka prezentuje przemożny wpływ ojców-funkcjonariuszy na światopogląd i los dzieci. Za przykład może tu służyć historia kilkunastoletniego syna grożącego matce, która sprawiła mu lanie za zniszczenie spodni: “Jeżeli jeszcze raz to zrobisz, powiem ojcu, że oglądasz zachodnią telewizję!". Wprawdzie autorka podkreśla, że blisko co trzeci syn poszedł w ślady ojca, ale również przytacza relacje o próbach buntu: angażowanie się w walkę antykomunistyczną lub ucieczki na Zachód.

Dziennikarka nie skupia się na suchych faktach, ale z reporterską wnikliwością opisuje mroczne nastroje panujące w latach 70. i 80. w rodzinach wschodnioniemieckich ubeków, a pośrednio także w ogromnej części ówczesnego społeczeństwa. Ruth Hofmann przeprowadziła ponad 20 wywiadów z dziećmi enerdowskich ubeków, zadając im pytania: Co wiedziały, a czego domyślały się o pracy swoich rodziców, zwłaszcza ojców? Jakie skutki wywoływał tajny charakter pracy rodziców w życiu rodzinnym? Jak poradziły sobie po upadku komunizmu z własną przeszłością?

Z licznych rozmów powstała niezwykle interesująca opowieść oddająca atmosferę nieufności, zakłamania, przemocy i strachu w wschodnioniemieckich rodzinach.

Ruth Hoffmann jest młodą niemiecką dziennikarką (rocznik 1973) urodzoną w Hamburgu, współpracuje z “Die Zeit” i “Stern”. Sama pisze o sobie, że “jest zainteresowana odkrywaniem szczegółów, wybranych wycinków rzeczywistości w zgiełku wielkiego świata”.

Autor: Ruth Hoffmann

Tytuł: „Dzieci Stasi”

Wydawnictwo: Muza S.A.

Stron: 304

Cena detaliczna: 34, 99 zł
Premiera: 22.10.14