Co to jest rekuperacja? - Podstawowe informacje na temat systemu

Jeszcze do niedawna świadomość społeczeństwa na temat prawidłowej wentylacji budynków była znikoma. Nikt nie przywiązywał do niej większej uwagi, ponieważ wystarczyło otworzyć okna i chwilę przewietrzyć lub zrobić przeciąg, jeżeli było zbyt duszno. W domach starego typu nie było żadnej wentylacji – nawet grawitacyjnej, jednak ówczesna technologia budownictwa sprawiała, że nie miało to większego znaczenia dla mieszkańców, ponieważ domy nie były ocieplane, a drewniane okna starego typu nie miały wiele wspólnego ze szczelnością.

Więcej informacji na temat rekuperacji znajdziesz tutaj.

Co to jest rekuperacja?

Rekuperacja jest wentylacją mechaniczną z odzyskiem ciepła. W odróżnieniu od tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej, nie powoduje strat ciepła. Rekuperacja jest wentylacją wymuszoną przez urządzenie nazwane rekuperatorem. Umożliwia to kontrolowanie ruchu powietrza, zarówno nawiewanego, jak i usuwanego z wnętrza budynku, przy jednoczesnym odzysku ciepła z nagrzanego już strumienia powietrza.

Najprościej mówiąc – rekuperacja odzyskuje energię z zanieczyszczonego, wywiewanego powietrza i przekazuje ją strumieniowi nawiewanemu. Proces ten odbywa się w rekuperatorze. Wentylacja mechaniczna gwarantuje stały dostęp do świeżego powietrza wewnątrz budynku, bez wychładzania pomieszczeń. Strumień nawiewany zostaje przefiltrowany, dzięki czemu do domu trafia świeże i czyste powietrze. Filtry zatrzymują kurz, pył oraz owady. Jest to doskonałe rozwiązanie dla alergików oraz osób, chcących oddychać wolnym od zanieczyszczeń powietrzem. Rekuperacja z powodzeniem zastępuje oczyszczacze powietrza. Ma też nad nimi ogromną przewagę – wentylacja mechaniczna dostarcza świeże, przefiltrowane powietrze do całego budynku, oczyszczacze natomiast działają zazwyczaj jedynie w pomieszczeniu, w którym zostały umieszczone.

Rekuperacja to też ogromne oszczędności na rachunkach za ogrzewanie w okresie jesienno-zimowym. Dzięki możliwości odzysku ciepła z zużytego powietrza, inwestor może oszczędzić około 40% kosztów związanych z ogrzewaniem budynku.

Warto zaznaczyć, że stosunek powietrza wywiewanego do nawiewanego jest zawsze taki sam, by nie wywoływać dyskomfortu wentylacyjnego u mieszkańców. Przepływ powietrza odbywa się w dwóch kierunkach – z wnętrza budynku na zewnątrz oraz z zewnątrz do wewnątrz. Zatem w rekuperatorze spotykają się oba strumienie, jednak co ważne – nie mieszają się one ze sobą, a jedynie przepływają obok siebie. Wówczas zużyte, wywiewane powietrze, przekazuje swoją energię świeżemu powietrzu nawiewanemu. W ten sposób do pomieszczeń dostarczany jest świeży, wstępnie ogrzany strumień powietrza.

Stały dostęp do świeżego powietrza bez konieczności wychładzania budynku generuje oszczędności na rachunkach za ogrzewanie. Ponadto poprawia samopoczucie mieszkańców, ponieważ do wnętrza domu nawiewany jest strumień powietrza z niską zawartością dwutlenku węgla oraz wilgotności.

Ruch powietrza w budynku odbywa się w określony sposób. Zużyte powietrze jest usuwane z łazienek, kuchni, korytarzy oraz garderób, natomiast świeży strumień jest nawiewany do sypialni i salonu. Niektóre z pomieszczeń zostają wyposażone zarówno w nawiew, jak i wywiew, jednak zależy to od ich charakteru i przeznaczenia. Rozwiązanie to najczęściej jest wykorzystywane w otwartych kuchniach oraz w pralniach i suszarniach. Prawidłowy jest też brak owych punktów w niektórych pomieszczaniach. Są to tak zwane pomieszczenia transferowe, które są równie skutecznie wentylowane, co pozostała część budynku. Najczęściej w procesie tym całkowicie pomijane są garaż i kotłownia.

Bardzo ważne, by projekt wentylacji mechanicznej został przygotowany indywidualnie dla każdego budynku, ponieważ różnią się one rozkładem pomieszczeń, wielkością czy nawet ilością mieszkańców. Tylko odpowiednio zaprojektowana i prawidłowo zamontowana rekuperacja będzie spełniała swoją rolę.

Jednak, aby wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła mogła działać prawidłowo, musi mieć do tego warunki. Mowa tu przede wszystkim o szczelności budynku oraz braku wentylacji grawitacyjnej. Zastosowanie w domu obu wentylacji sprawi, że żadna z nich nie będzie działała prawidłowo, dlatego w tym przypadku należy zadbać o dokładne zaślepienie kanałów wentylacji grawitacyjnych, jeżeli te znajdują się już w budynku. Istotne jest również ocieplenie ścian zewnętrznych, poddasza oraz wymiana okien na szczelne. Tylko w ten sposób rekuperacja będzie działała prawidłowo, a dobrze zaizolowany budynek, pomoże inwestorowi w wyeliminowaniu strat ciepła, co z kolei przełoży się na realne oszczędności.

Działanie rekuperacji

Rekuperator jest centralą wentylacji mechanicznej, stanowi zatem jej serce. To tu dochodzi do odzysku ciepła. Świeże powietrze z zewnątrz jest zasysane przez specjalny otwór do budynku, następnie trafia do wymiennika ciepła, znajdującego się w rekuperatorze, gdzie przejmuje ciepło od powietrza wywiewanego. Dopiero wstępnie ogrzane trafia do poszczególnych pomieszczeń.

Stosunek powietrza wywiewanego do nawiewanego jest zawsze taki sam.

Należy pamiętać, że rekuperacja nie może zastąpić ogrzewania, jedynie wspiera jego pracę, niwelując straty ciepła.

Zalety posiadania rekuperacji

Montaż rekuperacji ma bardzo wiele zalet. Najważniejszymi z nich są oszczędności na ogrzewaniu oraz stały dostęp do świeżego i czystego powietrza wewnątrz budynku.

W nowo budowanych domach, rekuperacja jest wykonywana zamiast wentylacji grawitacyjnej. Generuje to oszczędności już na etapie budowy, ponieważ inwestor nie musi wznosić kominów wentylacyjnych ani budować kanałów. Fundusze te może przeznaczyć na zakup i montaż rekuperacji.

Warto zaznaczyć, że po wyborze wentylacji mechanicznej, inwestor powinien zrezygnować z budowy kanałów wentylacyjnych oraz kominów, ponieważ wygeneruje to sporo niepotrzebnych, a przy tym wysokich kosztów. Nie może on jednak zrezygnować z posiadania komina spalinowego, jeżeli posiada piec lub kominek. W przypadku, gdy system grzewczy opiera się na pompie ciepła lub ogrzewaniu elektrycznym, wówczas posiadanie jakiegokolwiek komina jest zbędne.

Zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła pozwala zniwelować straty energii. Nie ma już konieczności otwierania okien ani problemu z zaduchem, czy wychładzaniem pomieszczeń. Do wnętrza budynku nie dostają się już owady ani zanieczyszczenia powietrza. Jest to szczególnie ważne w okresie jesienno-zimowym, kiedy jakość powietrza w naszym kraju pozostawia wiele do życzenia.

Zalety posiadania rekuperacji:

• generuje oszczędności na ogrzewaniu budynku – do nawet 40%,
• filtruje powietrze nawiewane, dzięki czemu do domu dostaje się świeże i czyste powietrze,
• umożliwia stały dostęp do świeżego powietrza bez konieczności otwierania okien, bez względu na porę roku,
• może współpracować z innymi instalacjami, takimi jak pompa ciepła czy fotowoltaika,
• zastosowanie filtrów o zwiększonej klasie filtracji zatrzyma również cząstki PM10, PM2,5 i PM1.

W nowoczesnych technologiach budowania domów zaleca się montaż

rekuperacji, ponieważ tradycyjna wentylacja jest nieskuteczna w przypadku szczelnego budownictwa. Natomiast w domach pasywnych rekuperacja jest obowiązkowa.

Stały dostęp do świeżego powietrza wewnątrz budynku sprawia, że organizm jest dobrze dotleniony, również zimą, kiedy jakość powietrza pozostawia wiele do życzenia i to bez konieczności otwierania okien!

Działanie rekuperacji jest wyczuwalne. W budynku zawsze jest pod dostatkiem świeżego powietrza, które gwarantuje wysoki komfort wentylacyjny mieszkańcom. Natomiast wentylacja grawitacyjna w nowoczesnym budownictwie nie działa lub jej praca jest ograniczona do konkretnych warunków atmosferycznych – na zewnątrz powinno być poniżej 12 stopni, by różnica ciśnień wywołała ruch powietrza w kominach wentylacyjnych. Ponadto w odróżnieniu od rekuperacji – wentylacja grawitacyjna jest całkowicie niesterowalna. Intensywność pracy rekuperatora można dostosować do pory dnia oraz ilości mieszkańców przebywających w budynku. Najczęściej praca wentylacji mechanicznej zostaje zaprogramowana w trybie tygodniowym przy pomocy sterownika. Jednak w przypadku większego zapotrzebowania wentylacyjnego, w każdej chwili można go dostosować ręcznie.

Zastosowanie wentylacji grawitacyjnej powoduje straty ciepła w budynku na poziomie nawet 30%!

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła może zostać zamontowana w każdym szczelnym budynku. Rodzaj ogrzewania nie ma tu żadnego znaczenia.

Rekuperator jest zasilany przy pomocy energii elektrycznej, która umożliwia pracę wentylatorów, dlatego też wentylacja mechaniczna bardzo często określana jest mianem wentylacji wymuszonej. Powietrze nawiewane zostaje ogrzane przy pomocy powietrza wywiewanego. W najlepszych wymiennikach ciepła może dojść do odzysku nawet 95% energii.

Podsumowanie

Na wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła decydują się osoby, które chcą mieć zawsze dostęp do świeżego i przefiltrowanego powietrza bez konieczności otwierania okien. Ważnym aspektem są również oszczędności na kosztach ogrzewania, generowane przez rekuperację.

Warto jednak zwrócić uwagę na kwestie zdrowotne. Stale dostarczane do pomieszczeń świeże powietrze wpływa na samopoczucie mieszkańców, ale także sprzyja odpoczynkowi. Znikają nieprzyjemne dolegliwości, takie jak osłabienie, ospałość czy bóle głowy.

Rekuperacja doskonale współpracuje z instalacjami odnawialnych źródeł energii, takimi jak pompa ciepła czy fotowoltaika. Obecnie na wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, inwestor może uzyskać dofinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze.