Wzierniki ginekologiczne – czym są?

Budowa wziernika ginekologicznego

Klasyczny wziernik ginekologiczny zbudowany jest z dwóch wyprofilowanych łyżek o zaokrąglonych brzegach, dzięki czemu nie ma ryzyka, że podczas ich wsuwania do pochwy dojdzie do uszkodzenia delikatnych struktur anatomicznych.

Łyżki połączone są zawleczką. Po jej zwolnieniu i naciśnięciu rękojeści obie części akcesorium można odprowadzić w przeciwnych kierunkach i tym samym uwidocznić wnętrze pochwy i szyjkę macicy.

Wzierniki wykonywane są z metalu lub tworzywa sztucznego. Te ze stali nierdzewnej po każdym zastosowaniu poddawane są sterylizacji w autoklawie, aby mogły zostać wykorzystane przy kolejnych badaniach i zabiegach. Niestety często chłód ich powierzchni wywołuje dyskomfort u pacjentek. Z tego względu lekarze chętniej sięgają po jednorazowe i sterylne akcesoria z tworzywa sztucznego, które dodatkowo dają pacjentkom większe poczucie bezpieczeństwa.

Mniej popularne wzierniki, ale również wykorzystywane w gabinetach ginekologicznych, to:

• wziernik dwułyżkowy wykorzystywany m.in. w diagnostyce kobiet otyłych oraz przy badaniu stopnia obniżenia tkanek miednicy mniejszej,
• wzierniku typu „Z” wykorzystywany do badania dziewcząt, które jeszcze nie rozpoczęły współżycia,
• wziernik o wydłużonych łyżkach wykorzystywany do badania kobiet wysokich, u których zwykle i pochwa jest dłuższa,
• wziernik z osłonką wykorzystywany m.in. w diagnostyce kobiet z opadającymi ścianami pochwy.

Rodzaje wzierników ginekologicznych

Poza budową wyróżnikiem wzierników jest ich rozmiar. Dobór akcesorium odpowiadającego wielkością strukturom anatomicznym kobiecego ciała sprawia, że podczas badania pacjentka nie będzie odczuwać bólu czy dyskomfortu.

O wielkości wziernika, a więc długości i szerokości łyżek świadczy kolor zawleczki blokującej rękojeść. Dzięki temu lekarz doskonale wie, po jakie narzędzie sięga, bez konieczności zapoznawania się opisem etykiety:

• wziernik z żółtą zawleczką ma łyżki o szerokości 16 mm i długości 105 mm, które umożliwiają rozwarcie ścian pochwy na szerokość 57 mm,
• wziernik z białą zawleczką ma łyżki o szerokości 20 mm i długość 107 mm, które umożliwiają rozwarcie ścian pochwy na szerokość 74 mm,
• wziernik z szarą zawleczką ma łyżki o szerokości 20 mm i długości 108 mm, które umożliwiają rozwarcie ścian pochwy na szerokość 74 mm,
• wziernik z niebieską zawleczką ma łyżki o szerokości 24 mm i długości 107 mm, które umożliwiają rozwarcie ścian pochwy na szerokość 75 mm,
• wziernik z czerwoną zawleczką ma łyżki o szerokości 26 mm i długości 107 mm, które umożliwiają rozwarcie ścian pochwy na szerokość 76 mm,
• wziernik z zieloną zawleczką ma łyżki o szerokości 30 mm i długości 107 mm, które umożliwiają rozwarcie ścian pochwy na szerokość 70 mm.

Zastosowanie wzierników ginekologicznych

Wzierniki ginekologiczne należą do podstawowych narzędzi wykorzystywanych w codziennej praktyce ginekologicznej i położniczej (https://sklep.meringer.pl/kategoria/ginekologia/wzierniki-ginekologiczne-i-akcesoria). Pozwalają uwidocznić wnętrze pochwy i ocenić kondycję błon śluzowych, a także pobrać przy pomocy szczoteczki komórki nabłonka szyjki macicy do badania cytologicznego. Dzięki zastosowaniu wziernika lekarz może też pobrać wymaz mikrobiologiczny z pochwy, by ocenić jej biocenozę oraz wyciąć materiał do badania histopatologicznego.

Narzędzia nie są jednak wykorzystywane wyłącznie do diagnostyki. Ich konstrukcja i sposób obsługi pozwalają także na uwidocznienie wnętrza pochwy i szyjki macicy na potrzeby wykonania zabiegów takich jak badanie drożności jajowodów, inseminacja, wsunięcie pessarium na szyjkę macicy, a także aplikacja wkładki wewnątrzmacicznej.

Bibliografia:

1. A. Strama, A. Jaros i in. Pielęgnowanie pacjentki w wybranych procedurach w ginekologii, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
2. M. Jóźwik, Symulacja medyczna. Przewodnik dydaktyczny dla studentów położnictwo i ginekologia, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok 2018.