Dwie samotne dusze, czyli „Dwa monologi” Sylwestra Biragi

Dwa monologi to podzielona na dwie części sztuka, która oparta została na tekstach Arnolda Weskera. Ukazuje ona dwie samotne kobiety, cierpiące w inny sposób i z odrębnych powodów.

Pierwsza część, czyli Wyprzedaż, przedstawia losy młodej nauczycielki Stephanie (Hanna Konarowska). Jak co dnia wpada do domu, rozmawia ze swoim mężem, sprząta, gotuje obiad, nakrywa do stołu i włącza nastrojową muzykę. Pogrążona w monotonii, która opanowała jej codzienność nie zauważa, że jej życie jest tak idealne, że aż nierealne. Niespodziewanie odkrywa, że męża wcale nie ma w domu, a jedyne rzeczy, które po nim pozostały to masa wspomnień, ubrania i list. Okazuje się, że ukochany zostawił ją dla innej, a to, co najbardziej boli to fakt, że ową inną jest po prostu ich wspólna znajoma. Bohaterka próbuje się z tym uporać, popada jednak w coraz większą paranoję. Zadawane bez wytchnienia pytania retoryczne, typu „Co ja zarobiłam?”, prowadzą do stanu załamania nerwowego. Kobieta zaczyna snuć myśli o zabiciu obojga ludzi, którzy zniszczyli jej idealny świat. Wreszcie, jak to zwykle bywa, rozpacz zamienia się w agresję. Momenty, kiedy Stephanie myśli o torturach, sprawiają jej największą satysfakcję - „Albo wyrywać im paznokcie jeden jej, drugi jemu, jej, jemu, jej, jemu, kocha, nie kocha, kocha, nie kocha…”.

Tak naprawdę Wyprzedaż to nie tylko dzień z życia Stephanie, lecz także, a może przede wszystkim, dzień rozstania. Jest to czas, w którym wszystko się kończy,czas, w którym zburzony zostaje porządek, a w jego miejsce wkrada się pustka. Cóż...prawda bywa bolesna.

W drugiej części Dwóch monologów dowiadujemy się Co się właściwie stało z Betty Lemon. Jest to niesamowita opowieść o sile, jaka kryje się w głębi ludzkiego ciała. Betty (Halina Chrobak) jest przykutą do wózka staruszką, która wspomina swoje życie. Do rozdrapywania ran zmusza ją wiadomość, o tym, że została wybrana „Niepełnosprawną Kobietą Roku”. Szykując przemówienie, rozpamiętuje wszystkie dobre i złe chwile. Krytykuje męża i rozpacza nad brakiem kontaktu z córką. Przytłacza ją nagranie z automatycznej sekretarki jej dziecka – „Nie ma mnie”. Rozczarowanie, niechęć do ludzi, pustka i nutka ironii to wartości, jakimi kieruje się bohaterka. Pomimo wszystko znajduje siłę, aby walczyć ze swoim „upośledzeniem”.

Miejsce, w którym odbywa się spektakl (stary, przypominający szpitalne zakamarki korytarz) buduje niepowtarzalny klimat. Świetna gra aktorska, umiejętność wpływania na emocje, język jakim operuje bohaterka – to wszystko składa się na wyjątkowy charakter tego niezwykle specyficznego spektaklu.

W obu monologach istotną rolę pełni powtarzalność pewnych określonych fraz. W pierwszym  pojawiają się słowa „Co ja zrobiłam?” i „Ale nie mówmy o niej”. To, co się wydarzyło tkwi silnie w głębi serca Stephanie. Cios łatwo zadać, ale trudno jest go przyjąć. Natomiast w drugim Betty podkreśla wadliwość całego świata słowem „upośledzony”,a samotność poprzez sformułowanie „Nie ma mnie”.

Trochę wyrozumiałości, nutka współczucia, śmiechu, a nawet grozy. Te wszystkie elementy można wpisać w fascynującą sztukę pt. Dwa monologi. Nikt nie przejdzie obok niej obojętnie, ponieważ pozostawia ona wiele pytań na temat własnego życia, nad którymi widz głowi się przez dłuższy czas.

Monika Nejgebaum / Nisza teatralna

Dwa monologi

Arnold Wesker

Reżyseria i scenografia: Sylwester Biraga

Występują: Hanna Konarowska, Halina Chrobak

Data premiery: 18 grudnia 2010

Teatr Druga Strefa

Zdjęcia